Jakie szkody wywołują ślimaki w uprawie rzepaku i zboża?

Niektórym ślimaki nasuwają skojarzenia z wykwintną kuchnią. Jednak, znacznie częściej, ślimaki kojarzą się przede wszystkim ze szkodnikami warzyw i owoców. Jednak powodują również duże szkody w uprawach rzepaku i zbóż. W wypadku rzepaku niszczą liścienie i pierwsze liście, z kolei w zbożach, ślimaki zjadają zarodki i kiełki ziarna, co może prowadzić do utraty plonów. Stąd konieczność walki z tymi szkodnikami w odpowiedniej fazie rozwoju uprawianej rośliny.

Ślimaki kojarzą się przede wszystkim ze szkodnikami warzyw i owoców. Jednak powodują również duże szkody w uprawach rzepaku i zbóż. W wypadku rzepaku niszczą liścienie i pierwsze liście, z kolei w zbożach, ślimaki zjadają zarodki i kiełki ziarna. Stąd konieczność walki z tymi szkodnikami w odpowiedniej fazie rozwoju uprawianej rośliny.

Dlaczego ślimaki żerują w zbożu i rzepaku?

Ślimaki zjadają podziemne i nadziemne części roślin. Podczas żerowania wygryzają otwory w organach roślin, odcinają ich fragmenty, które połykają w całości lub zlizują i zeskrobują tkanki roślinne za pomocą tarki zbudowanej z licznych ząbków. W liściach robią nieregularne, podłużne i poszarpane otworzy, z kolei w częściach podziemnych charakterystyczne wyżerki. Zwierzęta te aktywne są od wczesnej wiosny do późnej jesieni, zwłaszcza w warunkach o wysokiej wilgotności powietrza i gleby. Optymalna temperatura do ich rozwoju wynosi od 12 do 19ºC, chociaż niektóre gatunki są aktywne także przy temperaturze +1ºC. Szkodniki te Ślimaki najliczniej występują w uprawach prowadzonych w systemie bezorkowym, gdzie pozostawia się duże ilości resztek pożniwnych. Z takim typem uprawy mamy najczęściej do czynienia, gdy w cyklu wieloletnim uprawia się rzepak po zbożu. W glebie na takich polach znajduje się wiele materii organicznej takiej jak przyorana słoma, czy osypana nasiona, co nie tylko zapewnia kryjówki i niezbędną do życia wilgoć, ale również stanowi źródło pokarmu.

Jaka może być skala szkód wywołanych przez ślimaki w uprawie rzepaku i zboża?

Ślimaki atakują prawie wszystkie gatunki roślin, uszkadzając wszystkie ich organy rośliny, jednak najchętniej żerują na kiełkujących nasionach, siewkach i młodych liściach. Rośliny rzepaku najbardziej narażone są na zniszczenie w fazie kiełkowania oraz w pierwszych kilku dniach po wschodach. Ślimaki odcinają kolanko podliścieniowe i, zjadając tkanki liścieni, powodują całkowite zniszczenie siewek. Wraz z rozwojem kolejnych liści, są w nich wygryzane otwory, a niektóre liście mogą być zjadane w całości tak, że pozostają tylko nerwy główne. Wygryzione dziury w późniejszych stadiach rozwojowych mogą być zrekompensowane przez intensywny wzrost roślin, jednak w przypadku znacznych uszkodzeń, rośliny są osłabione. Z kolei zboża uszkadzane są już w stadium ziarna, bezpośrednio po wysiewie. Ślimaki zjadają zarodki i bielmo ziarna, uniemożliwiając kiełkowanie i wschody lub niszcząc kiełkujące zboża. Duży wpływ na stopień uszkodzeń ma głębokość siewu – nasiona wysiane płytko (15 – 20mm), na źle przygotowaną, zbryloną glebę są bardziej narażone na uszkodzenie przez ślimaki. Po wschodach, zwierzęta te żerują na siewkach, uszkadzając pierwsze liście. W miarę wzrostu, intensywność żerowania oraz uszkodzenia ulegają ograniczeniu. W warunkach wysokiej wilgotności, ślimaki ścinają wierzchołki liści oraz uszkadzają tkanki, co prowadzi do charakterystycznego strzępienia liści. Szacuje się, że w 3-4 tygodnie po wysiewie, ślimaki mogą zniszczyć 60% siewek zbóż i do 40% siewek pszenicy.

Kiedy należy zabezpieczyć uprawę przed szkodnikami?

Ochrona rzepaku i zbóż przed skutkami żerowania ślimaków polega na stosowaniu rozwiązań mających na celu ograniczenie ich liczebności oraz szkód wyrządzanych przez ślimaki w uprawach. Najpierw jednak należy ocenić zagrożenie roślin przez ślimaki (tzw. progi szkodliwości). Po przekroczeniu progów szkodliwości, powinno się wykonać zabiegi zwalczania. Krytyczny okres, gdy rośliny są najbardziej narażone na szkody powodowane przez ślimaki to, w przypadku zbóż, faza ziarniaków, kiełkowanie i rozwój pierwszego liścia, a dla rzepaku jest to faza wschodu, rozwoju liścieni i pierwszego liścia. Drugi krytyczny okres to fazy rozwojowe od 2 do 5 liści właściwych. Dla tych 2 faz opracowano progi szkodliwości. I faza: - 2-3 ślimaki na pułapkę, - średnie lub silne uszkodzenie 5% ziarniaków lub 5% siewek. II faza: - 4 lub więcej ślimaków na pułapkę, - średnie lub silne uszkodzenie 10% roślin.



>>> JAK POZBYĆ SIĘ ŚLIMAKÓW? CZY MĄCZKA BAZALTOWA POMOŻE POZBYĆ SIĘ ŚLIMAKÓW? <<<

Jak zwalczać ślimaki?

Podstawowe działania mające na celu ograniczenie populacji ślimaków na polach uprawnych to, między innymi, drenowanie i osuszanie zbyt wilgotnych gruntów, niszczenie chwastów na miedzach, usuwanie z pól i okolic desek, kamieni i gałęzi, które stanowią schronienie dla ślimaków, zabiegi agrotechniczne, takie jak podorywka, głęboka orka i siew, wałowanie gleby po siewie bronowanie i usuwanie resztek pożniwnych. Jednak najważniejszą metodą walki ze ślimakami jest stosowanie środków chemicznych – moluskocydów. Substancją aktywną w takich środkach jest metaldehyd lub metiokarb. Powodują nadmierne wydzielanie śluzu przez ślimaki i odwodnienie, co, w połączeniu z utratą aktywności ruchowej, prowadzi do śmierci ślimaków. Oprócz substancji aktywnej, moluskocydy zawierają często substancje przywabiające ślimaki. W przypadku upraw zbóż, zabiegi zwalczania ślimaków przeprowadza się po siewie, a w wypadku rzepaku – przed wschodami, ale nie później niż w fazie pierwszych liści. Zabiegi wykonuje się w czasie największej aktywności ślimaków, tj. w godzinach popołudniowych, wieczornych i nocą.

Środki na ślimaki

Środek Snacol 05 GB

Snacol 05 GB jest środkiem ślimakobójczym o działaniu żołądkowym i kontaktowym, zawierającym metaldehyd (50g/kg). Preparat ma formę granulowanej przynęty, przeznaczonej do zwalczania ślimaków w niektórych roślinach uprawnych oraz ozdobnych, pod osłonami. Środek wabi ślimaki i jest przez nie chętnie zjadany.

Zastosowanie

Rzepak ozimy, pszenica ozima

- ślimaki nagie (pomrowik plamisty) - zalecana dawka: 4 kg/ha

- stosować po siewie do fazy tworzenia się rozet rzepaku lub krzewienia pszenicy

- maksymalna liczba zabiegów w sezonie: 3, w odstępach 10 – 14 dni

- środek rozsypać równomiernie na polu

Rośliny ozdobne: funkia, aksamitka

- ślimak ogrodowy, ślinik luzytański

- zalecana dawka: 4g/10m2

- maksymalna liczba zabiegów w sezonie: 2, w odstępie 5-7 dni

- środek rozsypać między roślinami, nie posypywać liści.

Okres karencji: nie dotyczy Preparat niebezpieczny dla psów i innych zwierząt domowych. W przypadku podejrzenia spożycia przez zwierzęta, natychmiast skontaktować się lekarzem weterynarii.

Środek Lima Oro 5 GB

LIMA ORO 5 GB jest środkiem ślimakobójczym zawierającym metaldehyd (30g/kg), w formie przynęty granulowanej, przeznaczonym do zwalczania ślimaków nagich w uprawach roślin sadowniczych, warzywnych i ozdobnych. Środek wabi ślimaki i jest chętnie przez nie zjadany, przeznaczony do rozsypywania na powierzchni gleby.

Zastosowanie

Zboża, rzepak

- maksymalna/zalecana dawka dla jednorazowego zastosowania: 4 kg/ha

- maksymalna liczba zabiegów: 2, w odstępie 7 – 10 dni

- środek stosować po siewie do końca fazy krzewienia. Kukurydza

- maksymalna liczba zabiegów: 2, w odstępie 7 – 10 dni

- środek stosować po siewie do fazy 5 liści

Rośliny warzywne, sałata, rukola

- maksymalna dawka dla jednorazowego zastosowania: 4 kg/h4

- maksymalna liczba zabiegów: 2, w odstępie 7 – 10 dni

- środek stosować od sadzenia do fazy, gdy rozeta jest całkowicie rozwinięta lub główny pęd osiągnął wielkość typową dla odmiany.

Okres karencji: nie dotyczy Preparat niebezpieczny dla psów i innych zwierząt domowych oraz gospodarskich. Zwierzęta utrzymywać poza obszarami poddanymi działaniu środka. W przypadku podejrzenia spożycia przez zwierzęta, natychmiast skontaktować się lekarzem weterynarii.