Co to jest technologia strip-till?

W Polsce coraz częściej zauważyć można uprawy w technologii strip-till. Jest to nowoczesny system, określany również uprawą pasową, polegający na głębokim spulchnianiu pasa gleby bez jego odwracania, w który następnie wysiewane jest ziarno. Uprawa taka może być połączona z siewem nawozów mineralnych, co znacząco ogranicza ilość zabiegów na polu. Z kolei głębokie spulchnienie daje roślinom doskonałe warunki do wzrostu.

Na czym polega metoda strip-till? Na czym polega uprawa pasowa?

Metoda strip-till pojawiła się w 1965 roku w Stanach Zjednoczonych, gdzie pierwotnie była wykorzystywana do uprawy kukurydzy. Obecnie coraz więcej rolników w Polsce decyduje się na zastosowanie tej technologii na swoich polach. Dzięki modyfikacjom w ten sposób uprawia się dziś nie tylko kukurydzę, ale również inne rośliny, takie jak słonecznik, ziemniaki, buraki cukrowe, jęczmień, grykę, a nawet rzepak i niektóre gatunki warzyw.

W nowoczesnym rolnictwie promuje się uprawy bezorkowe, które wywierają korzystny wpływ na właściwości fizykochemiczne gleby. Jednym z rozwiązań wpisujących się w powyższe założenia jest technologia strip-till, która polega na uprawie ziemi bez jej odwracania z jednoczesnym siewem i nawożeniem. Zabieg ten przeprowadzany jest przy użyciu agregatu, który najpierw spulchnia glebę do głębokości około 30cm, następnie podaje nawóz i wysiewa nasiona na odpowiednią dla danego gatunku głębokość. Technologia ta umożliwia przeprowadzenie 3 zabiegów w trakcie jednego przejazdu po polu, co pozwala ograniczyć straty wody z profilu glebowego. Ponadto możliwe jest także nawożenie upraw z większą precyzją, dzięki czemu ogranicza się ilość wykorzystanych środków ochrony roślin, ponieważ nawóz umieszczany jest poniżej miejsca siewu co ułatwia jego pobranie przez korzenie. Sposób ten wymaga użycia specjalistycznego sprzętu – siewnika do uprawy i siewu pasowego oraz ciągnika o dużej mocy. Jednocześnie, uprawa ta łączy w sobie zalety uprawy tradycyjnej i zerowej, dzięki czemu technologia strip-till znalazła swoje miejsce w ekoschematacji w praktyce „Uproszczone systemy uprawy”.

Technologia strip-till określana jest również mianem uprawy pasowej, ponieważ uprawie podlegają jedynie pasy gleby. Przestrzenie między pasami pozostają nienaruszone – są one pokryte mulczem, na przykład słomą lub resztkami pożniwnymi, które stanowią nie tylko źródło materii organicznej, ale także ograniczają parowanie wody z gleby. Ponadto, okrywa ta ogranicza rozwój chwastów, a jej powolny rozkład stanowi dla gleby cenne źródło substancji odżywczych. Jednocześnie rozwiązanie to wpływa na opóźnienie procesów mineralizacji gleby, a także zwiększenie jej humifikacji.

Strip-till zakłada, że na częściach między uprawianymi pasami nie są siane rośliny – gleba pokryta jest resztkami roślinnymi, które ograniczają parowanie. Jednakże pozostawienie części pola bez zasiewów nie wywiera niekorzystnego wypływu na obsadę czy plonowanie. Rozwiązanie to umożliwia roślinom lepsze wykorzystanie nawozów, co przekłada się na wyrównane wschody i doskonałe wyniki produkcyjne, bez szkody dla obsady.

Jakie są korzyści uprawy pasowej?

Strip-till to nowoczesna technologia uprawy gleby, która w ostatnich latach rozwija się intensywnie, a także, będąc systemem uprawy konserwującej, zyskuje na popularności. Rozwiązanie to niesie za sobą wiele korzyści, zarówno dla rolnika, jak i dla gleby:

1. Oszczędność.

Technologia strip-till polega na wykonywaniu 3 zabiegów w jednym przejeździe. Jednocześnie gleba jest spulchniana, podawany jest nawóz, a także wysiewane są nasiona. Takie rozwiązanie umożliwia oszczędności paliwa sięgające 30%, przy jednoczesnym zmniejszeniu nakładów czasy i pracy. Ponadto, dzięki punktowemu stosowaniu nawozów, które podawane są w okolice korzeni roślin, możliwe jest nie tylko lepsze wykorzystanie środków ochrony, ale także ograniczenie ilości zużywanych nawozów nawet o 20% bez zmniejszenia wielkości uzyskiwanych plonów, co przekłada się na ograniczenie kosztów produkcji.

2. Poprawa warunków glebowych.

Dzięki stosowaniu uprawy pasowej i zachowaniu nieuprawianych odcinków gleba jest mniej narażona na erozję wietrzną i wodną. Spowolnieniu ulega także proces mineralizacji podłoża. Jednocześnie, dzięki pokryciu nieuprawianych międzyrzędzi mulczem, zwiększa się zawartość materii organicznej w glebie, co przyczynia się do poprawy warunków, a także zwiększenia puli substancji odżywczych dostępnych dla roślin.

3. Ochrona.

Między uprawianymi pasami znajdują się rzędy nieuprawiane, które przykryte są resztkami pożniwnymi, co sprzyja ograniczeniu rozprzestrzeniania się chwastów. Ponadto okrywa z mulczu ogranicza parowanie wody z gleby i zapobiega jej wysychaniu. Dzięki temu, w podłożu woda ulega zatrzymaniu, co zapobiega negatywnemu wpływowi suszy na uprawy. Uprawy strip-till nie tylko lepiej wiążą wodę, ale także dłużej utrzymują ją w glebie, dzięki czemu jej okresowe niedobry, tak powszechne w ostatnich latach, nie wywierają niekorzystnego wpływu na uprawy.

4. Lepszy rozwój roślin.

Podanie nawozów bezpośrednio w okolice korzeni rozwijających się roślin, a także zwiększenie ilości materii organicznej i poprawa wilgotności podłoża sprawiają, że wschody są szybsze i wyrównane. Ponadto, w uprawach strip-till występuje większa stabilność plonowania, a plony uzyskane z takich pól są nawet o 10% wyższe, w porównaniu z klasycznymi uprawami.

Strip-till na problemy z wodą i strukturą gleby

Rozwój roślin determinuje dostępność wody, zwłaszcza w kluczowych fazach wegetacji. Zwiększenie dostępności wody stanowi jeden z elementów kluczowych dla uzyskania dobrych plonów, zwłaszcza na terenach zagrożonych występowaniem susz. Technologia strip-till zakłada spulchnianie tylko fragmentów gleby, a pasy między uprawianymi rzędami pozostają przykryte przez cały okres wegetacyjny. Rozwiązanie to umożliwia poprawę stosunków wodnych w podłożu. Uprawa pasowa sprzyja zatrzymywaniu wilgoci w glebie, ponieważ międzyrzędzia doskonale magazynują wodę, co ogranicza wpływ suszy na rośliny. Dzieje się tak, ponieważ gleba niespulchniana lepiej wiąże i zatrzymuje wodę opadową i z roztopów, a okrycie mulczem znacząco ogranicza parowanie, dzięki czemu możliwe jest utrzymanie pożądanej wilgotności przez dłuższy czas. W przeciwieństwie do tradycyjnych upraw, kiedy to woda po intensywnych opadach lub roztopach zalega na polu, w technologii strip-till woda swobodnie wsiąka w uprawiane pasy, bezpośrednio w zasięg korzeni roślin, co ogranicza jej straty, a także zwiększa jej dostępność, jednocześnie poprawiając dostępność składników mineralnych.

Technologia strip-till wywiera również korzystny wpływ na strukturę gleby. Dzięki ograniczeniu powierzchni uprawianej gleby spada jej podatność na erozję wietrzną i wodną. Pozostawianie na polu pasów nieuprawianych i przykryciu ich mulczem lub resztkami pożniwnymi umożliwia spowolnienie procesu mineralizacji gleby poprzez ograniczenie wywiewania lub wymywania do głębszych warstw materii organicznej. Uprawy tego typu sprzyjają również zwiększeniu zawartości humusu w glebie. Dzieje się tak dzięki temu, że resztki pożniwne stopniowo ulegają rozkładowi, zasilając podłoże substancjami pochodzenia organicznego. Dzięki zastosowaniu tej technologii możliwe jest zwiększenie materii organicznej w glebie nawet o 15%, w porównaniu do gleb uprawianych tradycyjnymi metodami. Dzięki temu technologia strip-till umożliwia poprawę jakości gleby, a także zwiększenie plonowania także na terenach gliniastych.