Jakie są sposoby nawożenia roślin?

Nawożenie roślin ma na celu zwiększenie plonu, poprawę jego jakości i zapobieganie chorobom. Wśród sposobów nawożenia można wyróżnić te uzależnione od momentu jego wykonania, np. przedsiewne lub pogłówne oraz te uzależnione od sposobu aplikacji nawozu np. donasienne lub dolistne. To tylko niektóre ze sposobów stosowania nawozów. Wybór właściwej metody jest uwarunkowany wieloma czynnikami w tym, rodzajem gleby i potrzebami roślin.

Nawożenie przedsiewne. Jakie są korzyści nawożenia przedsiewnego?

Nawożenie przedsiewne, jak sama nazwa wskazuje, wykonywane jest przed siewem. Stosuje się je w uprawie zbóż, a także rzepaku i buraków. Wymaga ono wcześniejszego zaorania lub zabronowania ziemi. W ten sposób jest ona przygotowywana do przyjęcia nawozu. Ma to głównie na celu jej spulchnienie i ułatwienie składnikom dotarcia do głębszych warstw ziemi. Zwykle na głębokość około 10-15 cm.

Przed wysiewem zboża gleba zwykle wymaga uzupełniania w:

• fosfor,
• potas,
• azot,
• magnez,
• siarkę.

Najlepszym sposobem na ustalenie rodzaju i wielkości zapotrzebowania na składniki mineralne w glebie, jest wykonanie jej wcześniejszej analizy i ustalenie planu nawozowego. W przypadku nawożenia przedsiewnego konieczne jest zwykle uzupełnienie fosforu i potasu. W rzadszych przypadkach niedobór dotyczy pozostałych składników. Dodatkowo należy wziąć pod uwagę zapotrzebowanie rośliny, która ma zostać zasiana w danej glebie. W przypadku dużego niedoboru składnika nawożenie należy wykonać z naddatkiem.

Nawożenie przedsiewne powinno być wykonywane 2 - 3 tygodnie przed planowanym jesiennym siewem zbóż. Jest to konieczne z uwagi na bardzo duże zapotrzebowanie roślin na składniki mineralne w tym okresie. Duże znaczenie mają tu trudne warunki pogodowe, a także słabo rozwinięty system korzeniowy roślin.

Celem nawożenia przedsiewnego jest wzmocnienie roślin już w początkowej fazie wzrostu. Dzięki tej metodzie pobierają one składniki mineralne jeszcze przed wykiełkowaniem. Jest to jedyny skuteczny sposób nawożenia na tym etapie. Wpływa on na rozbudowę systemu korzeniowego roślin, co ma bezpośredni związek z łatwiejszym pobieraniem składników odżywczych. Silniejszy system korzeniowy to także większa tolerancja na spadki temperatur.

Nawożenie przedsiewne przyczynia się także do zwiększenia plonów. Ma ono duże znacznie także podczas wiosennej wegetacji. Do tego czasu nawóz stopniowo wnika w głąb gleby, stopniowo uzupełniając jej niedobory i zapewniając optymalne warunki do wzrostu roślin.

Nawożenie donasienne. Jakie są korzyści nawożenia donasiennego?

Nawożenie donasienne ma na celu wspomaganie roślin w pierwszej fazie rozwoju. Dzięki zastosowaniu w momencie wysiewu zapewnia roślinom niezbędne składniki odżywcze. Zakres działania nawozów donasiennych uzależniony jest od składu zastosowanego produktu. Ich użycie zalecane jest zwłaszcza na stanowiskach ubogich w składniki pokarmowe oraz w przypadku roślin charakteryzujących się powolną fazą kiełkowania i wzrostu.

Składniki zawarte w nawozach donasiennych:

• azot,
• fosfor,
• mangan,
• miedź,
• potas,
• witaminy,
• aminokwasy.

Skład nawozu powinien być dostosowany do rodzaju sianego zboża lub innej rośliny. Niektóre odmiany wymagają zarówno dokarmienia, jak i ochrony przed chorobotwórczymi patogenami. Najlepszym sposobem jest połączenie nawozu z zaprawą antypatogenową. Do wysiewu mieszanki na dużych obszarach wymagane jest użycie siewnika.

Dzięki zastosowaniu nawożenia donasiennego rośliny kiełkujące otrzymują zestaw składników optymalnie dopasowanych do aktualnej fazy rozwoju. Jest to bardzo istotne w przypadku upraw znajdujących się na słabej jakości stanowiskach. Są to między innymi tereny o niskiej jakości, wyjałowionej glebie, słabo nasłonecznione, podmokłe lub nadmiernie wysuszone. Dzięki nawożeniu donasiennemu nawóz zostaje umieszczony tam, gdzie jest najbardziej potrzebny, czyli w pobliżu siewki, a potem jej korzenia.

Zaletą tego typu nawożenia jest fakt, że sprzyja ono koncentracji wilgoci w okolicy nasion. Zapobiega to wysychaniu oraz obumieraniu siewek, co jest szczególnie istotne w czasie kiełkowania. Niedobór wilgoci w glebie najczęściej obserwowany jest w sezonie jesiennym i wiosennym, czyli wtedy, gdy rozpoczyna się wegetacja roślin ozimych i jarych.

Nawozy donasienne mają także znaczący wpływ na intensywność zarówno początkowego, jak i późniejszego wzrostu roślin. Są one bardziej plenne i czasami nie wymagają już dodatkowego wsparcia nawozami dolistnymi. Dzięki lepszemu zadbaniu na starcie lepiej reagują na sytuacje stresowe i szybciej regenerują się po doznaniu szkód wskutek zmiennych warunków pogodowych.

Nawożenie pogłówne. Jakie są korzyści nawożenia pogłównego?

Nawożenie pogłówne przeprowadzane jest w okresie wegetacji roślin. Ma ono na celu uzupełnienie składników mineralnych, które zostały dotychczas wykorzystane. Częstotliwość wykonywania tego zabiegu uzależniona jest od gatunku rośliny, jej stanu oraz rodzaju gleby. Zalecane jest wykonywanie tego typu zabiegu wiosną, a czasami także latem. Nawożenie pogłówne powinno być przeprowadzane na drzewach, krzewach ozdobnych, krzewach owocowych, warzywach, zbożach, trawnikach oraz kwiatach. Szczególnie zalecane jest w przypadku roślin owocujących jesienią. Może być wykonywane na roślinach rosnących w ziemi, jak i w doniczkach.

W nawożeniu pogłównym wykorzystywane są najczęściej nawozy jedno lub dwuskładnikowe. Zwykle są to nawozy azotowe, azotowo – potasowe oraz azotowo – wapniowe. Zabieg można wykonać przy użyciu:

• nawozów dolistnych,
• nawozów specjalistycznych, dopasowanych do danego gatunku roślin,
• nawozów uniwersalnych wieloskładnikowych.

O tym, czy dana roślina wymaga nawożenia, świadczy przede wszystkim jej wygląd, wielkość, ilość oraz jakość plonów. Niedobór składników mineralnych może objawiać się spadkiem plonu i zahamowaniem jego rozwoju. Początkowymi objawami w przypadku warzyw i owoców może być ich jasne lub żółte zabarwienie oraz przedwczesne opadanie liści. Dostarczenie roślinie niezbędnych składników w okresie wegetacji poskutkuje lepszym smakiem, barwą oraz jędrnością plonów.

Dzięki nawożeniu w czasie wegetacji rośliny zostają pobudzone do wzrostu, są odporniejsze na warunki atmosferyczne, rzadziej chorują, a jeśli już, to regeneracja łatwiejsza i szybsza. Co więcej, nawożone w ten sposób rośliny o wiele szybciej wypuszczają młode pędy, kwiaty i pomimo słabego, młodego systemu korzeniowego, pobierają niezbędne składniki mineralne.

Należy pamiętać, że nie wszystkie rośliny wymagają nawożenia pogłównego. Nie jest ono konieczne w przypadku gatunków o krótkim okresie wegetacji. Z pewnością będzie ono korzystne dla pszenicy, młodych nieowocujących drzewek i krzew pomidorów, papryki, ogórków. Wymagają go także warzywa korzeniowe i kapustne.

Nawożenie dolistne. Jakie są korzyści nawożenia dolistnego?

Dokarmianie dolistne polega na opryskiwaniu części nadziemnych roślin. Zabieg ten wykonuje się z użyciem roztworu nawozu. Jest to jeden ze sposobów na zwiększenie jakości oraz wydajności plonów. Można go stosować w przypadku każdej wymagającej tego rośliny, między innymi w uprawie zbóż, buraków oraz kukurydzy.

Efekt nawożenia dolistnego uzależniony jest od gatunku rośliny oraz fazy jej wzrostu. Nie bez znaczenia jest także sposób stosowania roztworu, w tym jego stężenie, częstotliwość zabiegów oraz skład. Szczególną uwagę należy zwrócić na dopasowanie dawek do fazy rozwoju rośliny. Są one inne w przypadku roślin korzeniących się, inne dla kwitnących i zawiązujących, a jeszcze inne dla owocujących.

Nawożenie dolistne najlepiej sprawdza się w przypadku roślin młodych, znajdujących się w początkowej fazie wzrostu. Dzieje się tak z uwagi na mniejszą ilość wosku na powierzchni ich liści i łodyg. Gruba warstwa tej substancji pokrywająca starsze rośliny, zmniejsza wchłanianie, a tym samym skuteczność nawozu.

Nawożenie dolistne ma na celu zwiększenie plonów, a tym samym efektów produkcyjnych. Jest ono szczególnie istotne w przypadku gleb ubogich w mikroelementy. Zdarza się też, że roślina nie jest w stanie pobrać potrzebnych składników z uwagi na słaby system korzeniowy.

Podczas nawożenia dolistnego roślina otrzymuje niezbędne mikroelementy. Są one składnikami hormonów roślinnych oraz niezbędnych enzymów, które regulują jej wzrost i prawidłowy rozwój. Prawidłowo nawożone rośliny rosną szybciej, lepiej gromadzą substancje zapasowe i o wiele sprawniej regenerują się po uszkodzeniach np. wskutek niekorzystnych warunków atmosferycznych lub szkodników.

Efekt nawożenia dolistnego uzależniony jest także od pory roku. Nawożenie wykonywane wczesnym latem wpływa na wygląd i jakość owoców, z kolei to wykonane późnym latem lub jesienią przygotowuje roślinę do zimowania. Zawartość boru w nawozie dolistnym ułatwia roślinie gromadzenie rozpuszczalnych cukrów. Z kolei cynk, mangan i miedź wpłynie na wzmocnienie systemu korzeniowego.

Czy warto wykorzystać w uprawie roślin wszystkie te możliwości?

Łączenie kilku sposobów nawożenie jest nie tylko dopuszczalne, ale także konieczne. Dotyczy to zwłaszcza nawożenia donasiennego i przedsiewnego, które można wykonać jedynie na początku zakładania uprawy. Z uwagi na to, zalecane jest późniejsze uzupełnienie niedoborów w sposób dolistny.

Możliwe jest także łączenie nawożenia donasiennego z przedsiewnym. Nawożenie przedsiewne ma za zadanie przygotowanie gleby pod daną uprawę. Z kolei nawożenie donasienne skupia się wokół korzenia. Jest ono niezbędne w początkowej fazie wzrostu siewki. W kolejnych etapach jej rozwoju, gdy wykształcają się coraz większe korzenie, roślina korzysta z nawozu dostarczonego w sposób przedsiewny. W każdym przypadku, podczas łączenia różnych sposobów nawożenia, należy pamiętać o właściwym doborze składników. Uwaga ta dotyczy przede wszystkim popularnego wapna, które blokuje w glebie fosfor i powoduje straty amonu.

Zdarza się, że nawet pomimo zastosowania nawożenia doglebowego, roślina wykazuje niedobory. Dzieje się tak najczęściej wskutek jej wysokich wymagań glebowych. Przyczyną niedoborów może być na przykład, pozostawienie resztek pożniwnych lub warunki pogodowe niesprzyjające poborowi minerałów z gleby. Przyczyna braków jest czasami trudna do zdiagnozowania, zwłaszcza w przypadku nowo zakupionego gruntu.

Łączenie różnego rodzaju sposobów nawożenia może mieć miejsce także w okresie wegetacji roślin. Nawożenie pogłówne może zostać wykonane na kilka sposobów. Dolistnie lub w formie nawozu rozrzucanego pod rośliną. Możliwe jest zastosowanie obu metod jednocześnie. W obu przypadkach należy zastosować się do kilku zasad dotyczących pogody. Przykładowo, wysiew nawozu przed dużym deszczem może skutkować jego wypłukaniem. Z kolei nawożenie dolistne nie może odbywać się w czasie bardzo słonecznych dni, gdyż grozi to poparzeniem liści, a nawet owoców.

Nawożenie dolistne jest najlepszym uzupełnieniem każdego rodzaju nawożenia. Dostarcza roślinie niezbędnych minerałów w sposób odgórny, dzięki czemu składniki nie zostają zatrzymane w korzeniu, czy też łodydze. Szybko docierają do każdej potrzebującej jej części, nawet tej najsłabszej i znajdującej się najwyżej.