Jak zwalczyć choroby w łubinie? Zabiegi fungicydowe w uprawie łubinu

E-SKLEP TWOICH ROŚLIN

2024-01-30

Jak zwalczyć choroby w łubinie? Zabiegi fungicydowe w uprawie łubinu

Choroby grzybowe to jedne z najczęściej występujących schorzeń łubinu. Odpowiadają one za znaczny spadek wydajności upraw łubinu. Ich rozwojowi sprzyjają chłodne wiosny i wysoka wilgotność. Podstawą walki z chorobami grzybowymi łubinu jest profilaktyczne i interwencyjne przeprowadzanie zabiegów fungicydowych, które nie tylko rozwiązują problem schorzeń, ale także pozwalają uzyskać większe i lepsze plony.

Jakie choroby można rozpoznać w łubinie? Najczęstsze choroby grzybowe łubinu i substancje, które je zwalczają:

Choroby grzybowe roślin uprawnych są przyczyną znacznych strat w produkcji. Wśród najczęściej występujących chorób grzybowych łubinu należy wymienić:

1. Antraknoza

Jedna z najgroźniejszych chorób łubinu, jej objawy widoczne są na początku kwitnienia łubinu, kiedy temperatury wzrastają powyżej 20ºC, a wilgotność powietrza jest wysoka, w związku z opadami deszczu. Rośliny zaatakowane antraknozą początkowo wyglądają na zwiędnięte, zwisają do połowy wysokości kwiatostanu. Z czasem, na jaśniejszych i skróconych łodygach pojawiają się różowo-łososiowe plamy, których brzegi są brunatne. Następnie, w miejscu pojawienia się plan rośliny zasychają i twardnieją, co prowadzi do łamania się łodyg, czemu towarzyszy zamieranie strąków.

Obecnie, walka z antraknozą ogranicza się tylko do zapobiegania występowaniu choroby przez prawidłową uprawę i szybkiej eliminacji roślin, na których rozwija się choroba. Nie są bowiem dostępne preparaty zarejestrowane do walki z tą chorobą.

2. Fuzaryjna zgorzej siewek i więdnięcie łubinu

Zwane także fuzariozą łubinu. Jest to jedna z najgroźniejszych chorób w uprawach strączkowych, jej objawy pojawiają się w czerwcu, kiedy rośliny kwitną i zawiązują strąki. Obserwuje się gnicie szyjki korzeniowej, a na przekroju pędu widoczne jest ciemnienie wiązek naczyniowych. Na łodygach pojawiają się brunatne plamy, na których można zauważyć grzybnię z zarodnikami. Choroba ta może prowadzić do żółknięcia i więdnięcia roślin, oraz do usychania liści. Łubin porażony fuzariozą można łatwo wyciągnąć z ziemi, a nasiona w strąkach są słabo wykształcone. Grzyb przenosi się przez nasiona, dlatego walka z nim polega na zaprawianiu materiału siewnego fludioksonilem

3. Szara pleśń

Na liścieniach i łodyżkach rośliny pojawiają się wodniste, a następnie brunatnoszare plamy, które rozszerzają się. Z czasem, na ich powierzchni widoczny jest szarobiały nalot grzybni. Porażone tkanki ulegają nekrozie, co może powodować łamanie i zamieranie rośliny. W walce z tą chorobą można wykorzystać fungicydy zawierające piraklostrobinę, boskalid, cyprodynil i fludioksonil .

4. Mączniak prawdziwy

Mączniak prawdziwy atakuje większość roślin uprawnych, powodując znaczne straty. Do charakterystycznych objawów należy obecność mączystego, białego nalotu grzyba na liściach i łodygach. Porażone liście przedwcześnie zamierają i opadają, pędy stają się zgrubiałe, a ich wzrost jest ograniczony. W walce z mączniakiem pomocne są produkty zawierające cyprodynil, fludioksonil i siarkę.

5. Rdza łubinu

Na zaatakowanych roślinach pojawiają się plamy chorobowe o barwie od czerwonawo-brązowej do czarnej. Zmiany te najczęściej lokalizują się na spodniej stronie liści. Z biegiem czasu, na plamach pojawiają się jasnobrunatne skupiska zarodników. Objawy te występują na całej roślinie, także na strąkach. Rdza może prowadzić do przedwczesnego zamierania i obumierania roślin. W zwalczaniu wysoką skuteczność wykazuje piraklostrobina i boskalid.

6. Brunatna plamistość liści

Zwana także opadziną liści, to choroba powodująca masowe opadanie liści tak, że na roślinie pozostają same ogonki liściowe. Początkowo, na dolnych liściach widoczne są jasne i wodniste plamy, które z czasem stają się szaroniebieskie lub szarobrunatne. Następnie liście opadają, a plamy pojawiają się na łodygach i strąkach, a roślina przedwcześnie zamiera. W zwalczaniu plamistości liści wykorzystuje się piraklostrobinę i boskalid.

Jaki wpływ na plon mają choroby grzybowe w łubinie?

Choroby grzybowe atakują całe rośliny lub ich części. Jednak każda postać choroby wywiera niekorzystny wpływ na plonowanie łubinu. Niektóre z nich odpowiedzialne są za generowanie bardzo wysokich strat. Szacuje się, że średnie szkody spowodowane występowaniem chorób grzybowych w łubinie wynoszą od 10 do 15%. Jednak endemicznie występująca choroba, o dużym nasileniu, może spowodować straty dochodzące nawet do 80-90% plonu. Lokalnie występujące choroby grzybowe mogą przyczynić się do niemal całkowitego zniszczenia plonu na danym polu.

Straty te wynikają zarówno z bezpośredniego działania na plon, jak i z wywierania negatywnego wpływu na rozwój roślin. Choroby grzybowe odpowiedzialne są bowiem za bezpośrednie uszkodzenie plonu, polegające na niekorzystnym działaniu na strąki i ziarno. Związane jest to z atakowaniem strąków przez grzyba, co przekłada się na zawiązywanie mniejszych strąków oraz spadkiem wielkości oraz ilości ziaren w strąku. Ponadto, zaatakowane przez chorobę ziarna nie dojrzewają prawidłowo. Pośredni wpływ na plon związany jest z osłabieniem rośliny, przez co wykształca ona znacznie mniejszy plon, a same rośliny są słabe, podatne na inne choroby i niekorzystne warunki pogodowe.

Jakie szkody mogą wywołać choroby grzybowe w łubinie? Jakie straty mogą wywołać choroby grzybowe w uprawie łubinu?

Choroby grzybowe łubinu odpowiedzialne są za znaczne szkody w uprawach tych motylkowych. Straty generowane przez porażenie uprawy chorobotwórczymi grzybami szacuje się na 10-15% plonu, jednak mogą powodować utratę 80-90% plonu, co w praktyce jest jednoznaczne ze zniszczeniem zasiewu z danego roku. Dlatego tak ważne jest zapobieganie oraz skuteczne zwalczanie patogennych grzybów łubinu.

Schorzenia powodowane przez grzyby powodują następujące straty:

1. Spadek ilości plonu

Patogenne grzyby często atakują kwiaty, strąki i ziarna. Wskutek rozwoju choroby, osłabiona jest zdolność zawiązywania strąków i nasion. Ponadto, część zaatakowanych roślin obumiera, zanim zdąży wydać plon. Jeszcze inne rośliny łamią się z powodu uszkodzeń wywołanych chorobami. Sprawia to, że z danego pola uzyskuje się znacznie mniejsze plony, co zmniejsza opłacalność produkcji.

2. Pogorszenie ilości uzyskiwanego plonu

Rozwój patogennych grzybów często związany jest z upośledzoną zdolnością do zawiązywania nasion. Zaatakowane rośliny nie tylko zawiązują mniej strąków, które osiągają znacznie mniejsze rozmiar, ale także nie wytwarzają prawidłowych nasion. Takie ziaren jest nie tylko mniej, są one również znacznie zmniejszone. Często nie osiągają one pełnej dojrzałości, w ich wnętrzu, jak i na powierzchni, widoczne są zmienione obszary świadczące o rozwoju grzyba. Ponadto, takie nasiona mogą również akumulować produkowane przez grzyby mykotoksyny, które wykazują działanie toksyczne na, między innymi, nerki, wątrobę, a także zwiększają rozyko rozwoju chorób nowotworowych.

3. Osłabienie roślin

Rośliny zaatakowane przez patogenne grzyby charakteryzują się osłabionym wzrostem – są mniejsze, rosną wolniej, w ich cyklu rozwojowym również występują opóźnienia. Ponadto, grzyby, atakując części zielone roślin, ograniczają fotosyntezę, co zaburza procesy odżywiania roślin. Sprawia to, że rośliny są słabe, bardziej podatne na choroby, niedobory i niekorzystne warunki środowiskowe.

4. Zagrożenie dla innych upraw

W odróżnieniu od wirusów, wiele patogennych grzybów wywołuje choroby u różnych gatunków roślin. Z tej przyczyny, rozwój patogennych grzybów w uprawie łubinu może przyczynić się do rozwoju choroby w sąsiednich uprawach.

Co na antraknozę w łubinie? Jak zwalczać antraknozę?

Zwalczanie antraknozy przy pomocy fungicydów jest obecnie niemożliwe, ponieważ na rynku nie ma żadnych preparatów zarejestrowanych w tym celu. Z tego względu, podstawą walki z antraknozą jest jej zapobieganie. Na szczęście, istnieją odmiany łubinu, które charakteryzują się zwiększoną odpornością na to schorzenie. Chcą walczyć z antraknozą, należy wybierać kwalifikowany materiał siewny oraz odmiany o podwyższonej odporności na to schorzenie.

Patogenne grzyby częściej atakują rośliny osłabione, uszkodzone. Dlatego dbanie o dobrą kondycję uprawy jest jednym z podstawowych środków zapobiegawczych. Uprawiając łubin, należy zadbać, aby zaspokojone zostało jego zapotrzebowanie na składniki pokarmowe. W tym celu można stosować nawozy wieloskładnikowe. Jednak należy pamiętać, że w uprawach łubinu azot stosuje się ostrożnie. Łubin należy bowiem do roślin motylkowych, które posiadają zdolność wiązania azotu atmosferycznego, dzięki symbiotycznym bakteriom. Dlatego uprawy motylkowych łatwo można przenawozić, gdy stosuje się nawozy azotowe.

Jak rozpoznać antraknozę w łubinie? Jak wygląda antraknoza w łubinie? Jakie szkody może wywołać antraknoza w łubinie?

Antraknoza to choroba powodowana przez grzyby Glomerella cingulata. Patogen ten atakuje każdy gatunek łubinu:

- wąskolistny,

- żółty,

- biały.

Największe spustoszenie choroba ta sieje w uprawach łubinu białego. Gdy grzyb atakuje młode rośliny, pierwszym objawem jej rozwoju jest przedwschodowa i powschodowa zgorzel siewek. Schorzenie rozwijające się na starszych roślinach objawia się początkowo więdnięciem pędów i skracaniem łodyżek, a także ich odbarwieniem – stają się jaśniejsze. Następnie, na łodygach pojawiają się, początkowo niewielkie, różowo-łososowie plamy z ciemniejszą, brązową obwódką. Wraz z rozwojem choroby, dochodzi do zasychania tkanek łodygi w miejscu porażenia, co często prowadzi do złamań rośliny. Choroba ta występująca na roślinach starszych jest zazwyczaj infekcją wtórną, powodowaną przez zarodniki grzyba

Przy silnym porażeniu dochodzi do zdrobnienia nasion. Możliwe jest także występowanie pustych strąków, pozbawionych nasion.

Największą podatność na zachorowanie wykazuje łubin przed oraz na początku kwitnienia, co przypada na czerwiec. Rozwojowi choroby sprzyja wysoka temperatura i wilgotność powietrza. Antraknoza w uprawach łubinu występuje zazwyczaj placowo, obserwuje się zazwyczaj gniazda, w których obecne są porażone rośliny. Do rozwoju choroby najczęściej dochodzi gdy temperatura powietrza przekracza 20ºC, a wilgotność powietrza wynosi ponad 90-95%. Szkody przez nią powodowane związane są przede wszystkim ze spadkiem ilości i jakości pozyskiwanych nasion. Plonu jest nie tylko mniej, jest on gorszej jakości, a także znacznie mniejszy. Takie nasiona nie nadają się również do siewu, ponieważ są zainfekowane grzybem.

Antraknoza rozprzestrzenia się także poprzez zakażone nasiona, dlatego do siewu należy wybierać kwalifikowane nasiona, które są wolne od patogennego grzyba. Ponadto, na rynku dostępne są odmiany łubinu, które charakteryzują się zwiększoną odpornością na tę chorobę.

Co na fuzaryjne więdniecie łubinu?

Podstawą walki z fuzaryjnym więdnięciem łubinu jest zapobieganie rozwojowi patogennych grzybów. Efekt ten osiąga się poprzez prawidłową technikę uprawy łubinu. Rozwojowi choroby sprzyja wysoka wilgotność. Aby ograniczyć ten parametr, konieczne jest:

- prawidłowa gęstość siewu – jeżeli łubin zostanie zasiany za gęsto, przepływ powietrza między roślinami będzie utrudniony, a wilgotność wzrośnie, z kolei zbyt rzadki siew będzie sprzyjał rozwojowi chwastów, które zagłuszają uprawę,

- walka z zachwaszczeniem – chwasty rozwijające się między roślinami upośledzają wentylację uprawy, co powoduje wzrost wilgotności,

- wybór materiału do siewu wysokiej jakości – do siewu należy używać kwalifikowanych nasion, wolnych od chorób, wybierając odmiany charakteryzujące się podwyższoną odpornością na schorzenia powodowane przez grzyby,

- zaprawianie materiału siewnego fungicydem – w tym celu stosuje się zaprawy zawierające fludioksonil. Substancja ta zaburza przepuszczalność błony komórkowej pasożyta, jednocześnie upośledzając syntezę aminokwasów patogenów, Fludioksonil hamuje tworzenie i kiełkowanie zarodników, oraz rozwój grzybni.

Jak rozpoznać fuzaryjne więdniecie łubinu? Jak wygląda fuzaryjne więdniecie łubinu? Jakie szkody może wywołać fuzaryjne więdnięcie łubinu?

Fuzaryjne więdnięcie liści łubinu, czyli fuzarioza łubinu, jest określaniem kompleksu chorób: fuzaryjna zgorzel siewek i więdnięcie łubinu. W obu przypadkach sprawcą choroby są grzyby z rodzaju Fusarium, najczęściej wymienia się tu Fusarium oxysporum. Fuzaryjne więdnięcie łubinu to choroba, która występuje w późniejszych stadiach rozwojowych łubinu, najczęściej notuje się ją w okresie kwitnienia, co przypada na czerwiec. Grzyby Fusarium porażają najpierw tkankę w okolicy szyjki korzeniowej, a więc atakują roślinę tuż nad powierzchnią gleby. Widoczne jest to jako gnicie szyjki korzeniowej. Inne objawy tej choroby widoczne są jako podłużne, brunatne plamy, pozbawione obwódki. W miarę rozwoju choroby, plamy te łączą się, obejmując całą łodygę. Powiększanie plam z kolei prowadzi do więdnięcia i żółknięcia porażonych roślin, które więdną. Może także dojść do zwijania się liści. Silne infekcje prowadzą do placowego zamierania roślin. Porażone rośliny są osłabione, z łatwością można wyciągnąć je z gleby. Na przekroju łodygi, widoczne są ciemne wiązki naczyniowe. Ciemnienie to spowodowane jest obecnością grzybach w wiązkach naczyniowych, co stanowi drogę rozprzestrzeniania się patogenu w roślinie.

Fuzarioza łubinu rozprzestrzenia się wraz z materiałem siewnym, a także saprofitycznie w podłożu, dlatego jeśli wystąpi, należy odczekać kilka sezonów zanim na danym polu ponownie zasieje się motylkowe, ponieważ formy zarodnikowe Fusrium w glebie mogą przetrwać w stanie utajonym dłuższy czas.

Przy wysokiej wilgotności powietrza, w zaawansowanych stadiach choroby, na powierzchni łodyg można zaobserwować nalot grzybni z zarodnikami. Występowaniu fuzaryjnego więdnięcia łubinu sprzyjają częste opady, wysoka wilgotność powietrza oraz wysokie temperatury. Fuzaryjne więdnięcie łubinu prowadzi do spadku plonu, ponieważ porażone rośliny nie zawiązują strąków lub zawiązują strąki ze słabo wykształconymi nasionami, które nie nadają się do siewu.

Co na szarą pleśń w łubinie?

Oprócz prawidłowych zasad uprawy, takich jak utrzymywanie łubinu w dobrym stanie, zastosowania odpowiedniej rozstawy, umożliwiającej prawidłową wentylację, walki z zachwaszczenie, zapewnieniem optymalnych warunków rozwoju roślinom oraz stosowaniem nawożenia mikro- i makroelementami, w walce z szarą pleśnią można wykorzystać produkty zawierające:

1. Piraklostrobinę.

2. Boskalid.

3. Cyprodynil

4. Fludioksonil.

Substancje te są łączone w gotowych preparatach. Przeznaczone są one zarówno do stosowania zapobiegawczego, jak i interwencyjnego. Oznacza to, że opryski tymi fungicydami można wykonywać po zaobserwowaniu pierwszych objawów rozwijającej się fuzariozy, ale również w sytuacji, gdy ryzyko rozwoju choroby w uprawie jest duże. Wymienione substancje to fungicydy o działaniu wgłębnym i powierzchniowym. Mechanizm ich działania polega na uniemożliwieniu kiełkowania zarodników grzyba, a także na upośledzeniu jego przemian biochemicznych na poziomie komórkowym, takich jak transport przez błony, czy synteza aminokwasów. Ponadto, równomierne rozmieszczenie substancji czynnych w roślinie po wykonaniu oprysku sprawia, że każda część łubinu jest chroniona przez rozwojem szarej pleśni.

Jak rozpoznać szarą pleśń w łubinie? Jak wygląda szara pleśń w łubinie? Jakie szkody może wywołać szara pleśń w łubinie?

Szara pleśń to grzybowa choroba powodowana przez jednokomórkowe Botrytis cinerea. Jest to patogen powszechnie występujący w przyrodzie, a choroba ta może rozwinąć się na każdej uprawie. Przyjmuje się, że w sprzyjających warunkach, grzyb ten pojawia się w niemal każdej uprawie ogrodowej.

Choroba ta występuje na łubinie na każdym stadium rozwojowym rośliny, choć jej objawy najczęściej widoczne są wiosną i latem. Rozwojowi szarej pleśni sprzyja wysoka wilgotność powietrza, powyżej 90%, oraz wysokie temperatury.

Na roślinach zakażonych Botrytis cinerea rozwijają się charakterystyczne objawy, co sprawia, że szarą pleśń trudno pomylić z innymi chorobami. Pierwszym objawem rozwoju tego schorzenia jest pojawiania się jaśniejszych, chlorotycznych plam na roślinie. Następnie, plamy te ciemnieją, przybierają barwę szaro-brunatną, a na ich powierzchni rozwija się biało-szary puch zarodników grzyba, które rozsiewają się pod wpływem dotyku lub wiatru, stanowiąc źródło zakażenia kolejnych roślin. Choroba może dotykać różne części rośliny.

Botrytis cinerea to grzyb powszechnie występujący w środowisku, a do rozwoju szarej pleśni dochodzi zazwyczaj w sprzyjających warunkach, związanych z pogodą, nieodpowiednią agrotechniką, a także z osłabieniem roślin, które zwiększa ich podatność na choroby. Rozwojowi schorzenia sprzyja także rozkład opadających płatków na niżej położone organy rośliny – choroba rozprzestrzenia się przez kontakt.

Straty powodowane przez szarą pleśń związane są ze spadkiem ilości i jakości plonu, a także z osłabieniem rośliny. Rozwój chorobotwórczej pleśni na organach rośliny sprawia, że dochodzi do ich obumarcia, przez co nie mogą pełnić swojej funkcji, na przykład odżywiania roślin. Prowadzi to do zaburzenia funkcjonowania, które skutkuje zwiększoną podatnością na stres i choroby, a także pogorszeniem plonowania. Rozwój szarej pleśni na strąkach i ziarnach sprawia, że nie nadają się one do zbioru, sprzedaży i przetwórstwa z powodu skażenia chorobotwórczym grzybem i jego toksynami. Taki materiał nie nadaje się również do siewu, ze względu na zanieczyszczenie.

Co na zgorzel siewek w łubinie?

Zgorzel siewek to choroba, która szybko rozprzestrzenia się w uprawie, dlatego w walce z nią ważne jest szybkie zwalczanie, a także prowadzenie odpowiedniej profilaktyki, która pozwoli uniknąć rozwoju schorzenia.

W celach profilaktycznych należy zadbać o bardzo dobrą kondycję roślin, ponieważ osłabione, uszkodzone (także wskutek żerowania szkodników) i zestresowane rośliny, których potrzeby pokarmowe nie są zaspokojone, są bardziej podatne na rozwój choroby.

Zarówno w zwalczaniu, jak i zapobieganiu zgorzeli siewek łubinu stosuje się również fungicydy zawierające fludioksonil. Produkty te stosowane są:

- profilaktycznie – jako zaprawa nasion, która zapewnia ochronę siewek w najbardziej krytycznym okresie rozwoju, jakim jest kiełkowanie, i wykształcanie pierwszych liści,

- interwencyjnie – jako oprysk, kiedy stwierdzone zostają charakterystyczne objawy. W wypadku chorób grzybowych łubinu nie ma określonych progów szkodliwości, więc ocena występowania schorzenia opiera się na obserwacjach hodowcy.

Jak rozpoznać zgorzel siewek w łubinie? Jak wygląda zgorzel siewek w łubinie? Jakie szkody może wywołać zgorzel siewek w łubinie?

Zgorzel siewek to choroba powodowana przez grzyby, głównie z rodzaju Fusarium spp. Objawy choroby widoczne są na młodych roślinach, ponieważ zainfekowane są najczęściej niedojrzałe siewki. Zgorzel, zwana również czarną nóżką, prowadzi do więdnięcia i zamierania siewek, które załamują się tuż nad ziemią, brunatnieją i obumierają.

Do zarażenia zgorzelą siewek dochodzi na różne sposoby:

- przetrwalniki grzybów potrafią długi czas przetrwać w glebie i zachować zdolność do wnikania do roślin, choroba przenosi się przez podłoże,

- nieprawidłowe czyszczenie sprzętu używanego do upraw może przyczynić się do rozprzestrzeniania infekcji,

- źródłem choroby mogą być także zainfekowane nasiona, w których znajdują się zarodniki grzyba.

Pierwsze objawy choroby widoczne już są na etapie kiełkowania łubinu. Widoczne są w postaci osłabionych wschodów i pustych przestrzeni na polu, ponieważ procesem chorobowym mogą zostać objęte także nasiona oraz kiełki, które jeszcze nie wydostały się na powierzchnię. Jeżeli do rozwoju choroby dojdzie po wschodach, na części podliścieniowej można dostrzec charakterystyczne zmiany – podstawa łodygi porażonej siewki staje się wodnista, żółknie, a wraz z upływem czasu ciemnieje, przybierając barwę brunatną lub czarną. Po kilku dniach, w zmienionym chorobowo miejscu, powstaje przewężenie, a roślina więdnie i gnije. Jeżeli rośliny przezwyciężą infekcję, ich wzrost i rozwój ulega znacznemu spowolnieniu, a także są bardziej narażone na rozwój innych chorób.

Choroba ta uwidacznia się w początkowych fazach wzrostu roślin, co ma decydujący wpływ na obsadę i kondycję roślin i późniejszych stadiach rozwojowych. Zgorzel przedwschodowa jest odpowiedzialna za znaczne obniżenie widocznej siły kiełkowania nasion – powstające puste obszary na polu znacznie ograniczają ilość uzyskanych plonów, a także stanowią doskonałe miejsce do rozwoju chwastów, które następnie szybko rozprzestrzeniają się w uprawie. Z kolei powschodowa zgorzel siewek jest przyczyną zamierania roślin we wczesnych stadiach rozwojowych, co skutkuje znacznym spadkiem plonu. Jeżeli rośliny przezwyciężą chorobę, przez resztę sezonu rosną gorzej, są bardziej podatne na inne choroby, a także wydają mniejszy plon o znacznie gorzej jakości (nasiona są małe, strąki słabo wypełnione).