Środki na stonkę w ziemniaku. Jaki oprysk, preparat?

Stonka ziemniaczana (Leptinotarsa decemlineata - chrząszcz z rodziny stonkowatych) to owad, który upodobał sobie plantacje ziemniaka i pojawia się w Polsce praktycznie co roku. Okres nalotu stonki jest długi, owad przybiera różne formy a owad jest niezwykle żarłoczny. Niechronione plantacje mogą oddać plon bulw niższy nawet o 70%.

Jak wygląda stonka ziemniaczana?

Stonka ziemniaczana to chrząszcz o okrągło - owalnym ciele z wypukłym wierzchem i płaskim spodem. Jest ono zbudowane z przedplecza, śródplecza i zaplecza. Przedplecze o żółtej barwie pokrywają czarne plamy. Pokrywy ich skrzydła posiadają po pięć czarnych pasków na kremowo - żółtym tle. Na czarno - żółtej głowie posiada grube czułki o średniej długości oraz oczy umiejscowione po bokach głowy. Jaja stonki mają jasno pomarańczową barwę, zaś jej larwy są w kolorze pomarańczowo - czerwonym i posiadają czarne elementy.  Stonka ziemniaczana przechodzi przez cztery fazy rozwoju: jaja, larwy, poczwarki oraz imago, czyli forma dorosła.
Larwy żerują na liściach ziemniaka, poczwarki przepoczwarzają się w glebie, gdzie następnie żerują jako imago. Może atakować również inne warzywa psiankowate, jak na przykład papryka lub pomidor.

  

Jak rozpoznać żerowanie stonki ziemniaczanej?

W okolicach czerwca, po kopulacji samice stonki ziemniaczanej składają jaja na spodzie liści ziemniaków. Są one łatwo zauważalne, ze względu na swój charakterystyczny kolor oraz ich ułożenie po aż kilkadziesiąt sztuk. Obecność larw stonki można zaobserwować dzięki pojawiającym się obszernym dziurom w liściach. Zarówno larwy, jak i owady dorosłe żywią się liśćmi, rzadziej łodygami i kwiatami. Nie tylko wygryzają liście, lecz często całkiem ogołacają z nich roślinę. Tym sposobem pozbawiają ją możliwości fotosyntezowania, co doprowadza do znacznego spadku jakości i wielkości bulw ziemniaka. Największych spustoszeń można się dopatrzeć na przełomie czerwca i lipca. 

Jakie straty wywołuje stonka ziemniaczana?

Stonka ziemniaczana żeruje na roślinach z rodziny psiankowatych. Minimalne straty plonu szacuje się w przypadku, gdy na pojedynczej roślinie wystąpi jedno złoże jaj lub 15 larw. Obecność około 60 larw na jednej roślinie to pewne poważne straty ekonomiczne. Ogołacając roślinę z liści, traci ona zdolności asymilacyjne, czego rezultatem jest znacznie mniejszy plon (aż do 60 procent). Zwiększa się tym samym ilość małych bulw, które mają o wiele niższą wartość handlową. Oszacowano, że zniszczenia powierzchni liści ziemniaków powyżej 15% może powodować straty plonu sięgające do aż 28%. W dłuższym okresie czasu będą to ogromne ilości, co przełoży się na wielkie straty. Dlatego więc tak ważne jest skuteczne zwalczanie stonki ziemniaczanej. Sposób i termin tej walki na plantacjach ziemniaka powinien zostać wybrany w oparciu o posiadane warunki, a także zależeć od stadiów rozwojowych szkodnika i jego liczebności.

Kiedy pryskać na stonkę ziemniaczaną?

Pierwszy zabieg - pojawienie się chrząszczy zimujących

Drugi zabieg - pojawienie się larw, stadium L2, L3

Kolejne zabiegi - kolejne stadia larwalne

Późne odmiany ziemniaków - wylot chrząszczy letnich

Oprysk na stonkę. Jaki środek wybrać?

Wycofanie zapraw owadobójczych oraz niska dostępność działających skutecznie preparatów biologicznych powoduje, że pozostaje nam do dyspozycji głównie ochrona chemiczna. Należy jej używać rozsądnie, obserwować rośliny i w odpowiednim momencie aplikować odpowiednie insektycydy, powtarzając zabieg w okresie rozwoju kolejnych pokoleń stonki. Rozwój jednego pokolenia trwa w optymalnych warunkach zaledwie 30–35 dni.
Ogólnie przyjęty próg szkodliwości to 15 larw lub jeden żer jaj na pojedynczej roślinie. Ważną zasadą jest stosowanie oprysków z różnych grup chemicznych w celu zapobiegania pojawienia się odporności na dane substancje czynne. Pamiętać należy o tym, że te same substancje czynne często występują w wielu środkach o różnych nazwach handlowych.  

Skuteczna ochrona przed stonką ziemniaczaną nie powinna opierać się tylko o preparaty działające kontaktowo, ale również wgłębnie czy systemiczne.
Dodatkowo dobór preparatów jest zależny od warunków pogodowych panujących w czasie zabiegu.
W temperaturze do 20 ^OC poleca się stosowanie insektycydów - pyretroidów. W dni upalne najlepiej sprawdzają się neonikotynoidy.

SYSTEMICZNE ŚRODKI NA STONKĘ

KESTREL 200 SL

(acetamipryd 200 g/l),

Dawkowanie Kestrel 200 SL: 0,12-0,18 l/ha.

LOS OVADOS 200 SE

(acetamipryd 200 g/l),

Dawkowanie Los Ovados 200 SE: 0,15 l/ha.

MOSPILAN 20 SP

(acetamipryd 20%),

Dawkowanie Mospilan 20 SP: 80 g/ha.

D-ACT -PAK

deltametryna (związek z grupy pyretroidów) – 50 g/l (4,80 %) + acetamipryd (związek z grupy neonikotynoidów) 200 g/l (17,6%)

Decis Mega 50 EW- 0,25L + Kestrel 200 SL- 0,5L

Pak na 2HA lub na 4 HA

KONTAKTOWE ŚRODKI NA STONKĘ

KARATE ZEON 050 CS

(lambda-cyhalotryna 50 g/l),

Dawkowanie Karate Zeon 050 CS: 0,16 l/ha.

DECIS MEGA 50 EW

(deltametryna 50 g/l),

Dawkowanie Decis Mega 50 EW: 0,1 - 0,15 l/ha.

CYPERKILL MAX 500 EC

(deltametryna 50 g/l),

Dawkowanie Cyperkill Max 500 EC: 60 ml/ha.

WGŁĘBNE ŚRODKI NA STONKĘ

CORAGEN 200 SC

(chlorantraniliprol 200 g/l),

Dawkowanie Coragen 200 SC: 50-62,5 ml/ha.

BENEVIA 100 0D

(cyjanotraniliprol 100 g/l),

Dawkowanie Benevia 100 OD: 125 ml/ha.

EKOLOGICZNE ŚRODKI NA STONKĘ- ZWALCZANIE NATURALNE

SPINTOR 240 SC

(spinosad: spinozyn a, spinozyn d 240 g/l),

Dawkowanie Spintor 240 SC: 0,10-0,15 l/ha.

MAX SPIN

(spinozyn A, spinozyn D (substancja z grupy spinozyn) -240 g),

Dawkowanie Max Spin: 0,10-0,15 l/ha.

SPRUZIT

(pyretryny 4,59 g/l; olej rzepakowy 825,3 g/l),

Dawkowanie Spruzit: 8 l/ha.

NEEMAZAL

azadyrachtyna A (związek z grupy limonoidów) – 9,8 g/l (-wyciąg z nasion miodli indyjskiej)

Dawkowanie Neemazal: 2,5 l/ha.