Skracanie zbóż

Skracanie, czyli. tzw. regulacja łanu zbóż

stanowi obecnie jeden z najważniejszych zabiegów agrotechnicznych. Proces ten opiera się głównie na wykorzystaniu regulatorów wzrostu (nazywanych retardantami), a przeciwdziała problemowi wylegania zbóż i korzystnie stymuluje procesy korzeniowe. Aby zabieg ten przyniósł pożądane efekty, kluczową kwestią jest wybór odpowiedniego terminu. Kiedy przystąpić do skracania zbóż oraz jakie korzyści to ze sobą niesie?

Kiedy przeprowadzać zabieg skracania zbóż?

Optymalnym momentem wykorzystania regulatorów wzrostu jest faza pierwszego kolanka, czyli BBCH 31. Wówczas nowopowstałe, pierwsze międzywęźla zaczynają się szybko wydłużać, a ich skrócenie wpływa korzystnie na pogrubienie podstawy źdźbła, a tym samym na wzmocnienie konstrukcji całej rośliny. Zastosowany w tej fazie zabieg stymuluje również rozwój systemu korzeniowego, a także powoduje trwałe ograniczenie wysokości zbóż. Jak więc trafnie oszacować ten czas?

W tym celu należy wybrać kilka krzewiących się roślin oraz w pierwszej kolejności wyodrębnić pędy główne spośród bocznych. Następnie za pomocą ostrego nożyka przeciąć je wzdłuż źdźbła oraz sprawdzić położenie kolanka względem węzła krzewienia rośliny. Jeśli jest ono wyczuwalne w palcach oraz znajduje się w odległości minimum 1 centymetra powyżej węzła, to jest to odpowiedni moment na przeprowadzenie zabiegu.

Zdarzają się jednak sytuacje, gdy rolnik musi zdecydować się na drugi etap regulacji wzrostu. Dzieje się tak najczęściej w przypadku odmian, które są podatne na wyleganie lub w sytuacji, gdy na plantacji stosowane jest intensywnie nawożenie azotowe. Kolejna regulacja ma na celu skrócenie oraz wzmocnienie dokłosia, a dotyczy najczęściej pszenicy lub jęczmienia ozimego. Na szczęście, ocena konieczności przeprowadzenia drugiego zabiegu nie jest tak skomplikowana, jak w pierwszym przypadku. Drugi termin regulacji przypada bowiem na fazę BBCH 39, czyli fazę liścia flagowego, w trakcie której z łatwością można ocenić czy jest on w pełni rozwinięty.

Retardanty

Niektóre retardanty skracają, inne natomiast pogrubiają źdźbła. Do regulatorów wzrostu roślin zaliczają się wszystkie antygibereliny np. chlorek chloromekwatu, trineksapak etylu czy etefon. Wymienione przykłady retardantów wpływają korzystnie na krzewienie, a także prowadzą do zwiększenia liczby źdźbeł kłosonośnych. W wyniku ich zastosowania dochodzi do wzrostu korzeni, ale co najważniejsze, za sprawą zwiększonej średnicy i grubości ścianek źdźbła, do skutecznej ochrony przed wyleganiem.

W sprzedaży dostępnych jest szereg substancji przeznaczonych do skracania zbóż, a każda z nich odznacza się innymi właściwościami, zwłaszcza w aspekcie temperatury czy nasłonecznienie dla efektywnego działania. Każdy z regulatorów może skracać roślinę w inny sposób i jednocześnie wymagać innych warunków.

Jakie korzyści niesie skracanie zbóż?

Jak zostało wspomniane we wstępie, stosowanie regulatorów wzrostu w głównej mierze przyczynia się do zapobiegania wylegania zbóż. Przyczynami tego zjawiska mogą być m.in. zbyt wysoka obsada roślin na m2, intensywne nawożenie azotem czy też niekorzystne warunki atmosferyczne w okresie wegetacji. Mocne wiatry czy gwałtowne opady deszczu mogą sprawiać, że niewłaściwie skrócone zboża z łatwością będą się kładły i wylegały. Dodatkowo, odpowiednio dobrane retardanty wpływają korzystnie na przyrost korzeni czyli poprawiają rozkrzewianie zbóż,  oraz usztywniają łodygę, w efekcie czego roślina jest mocno osadzona w glebie.

Skracanie zbóż za pomocą regulatorów wzrostu to sposób na stworzenie idealnej bazy do rozwoju i wzrostu roślin. Kluczowa w tym aspekcie jest jednak rzetelna ocena fazy rozwojowej.