Parch jabłoni - czym jest, jak mu zapobiegać i jak walczyć, gdy się pojawi?

Parch jabłoni stanowi jedną z najstarszych, a także z najczęstszych chorób uprawianych w Polsce drzewek owocowych. Bardzo szybko tracą one wtedy liście, podatne są na przemarzanie, a także bardzo słabo rosną. Dotknięte parchem owoce opadają przedwcześnie, nie nadając się jednocześnie do przechowywania. Objęte chorobą jabłka posiadają liczne uszkodzenia i skorkowaciałą skórkę. Plony mogą przez to zostać nie tylko zmniejszone, ale także całkowicie zniszczone. Co istotne, parch może pojawiać się co roku, dlatego niezwykle ważna jest profilaktyka, która zapobiegnie ewentualnej chorobie drzew owocowych. Jak ją wykonywać? Jakie środki sprawdzą się najlepiej przy walce z parchem jabłoni?

Czym jest parch jabłoni i w jaki sposób się rozwija?

Grzyb Venturia inaequalis - to właśnie przez niego wywoływany jest parch jabłoni. Poraża on wszystkie niezdrewniałe i nadziemne elementy drzewa. Objawy chorobowe widoczne są głównie na owocach, ale zainfekowane przez patogen mogą być również części kwiatowe, pędy i pąki, ogonki liściowe oraz szypułki owoców. Parch zaburza gospodarkę wodną jabłoni, dlatego roślina jest podatna na przemarzanie, słabo rośnie i bardzo szybko traci swoje liście.

Parch na jabłoni ma dwa stadia rozwojowe: saprofityczne i pasożytnicze. Pierwsze stadium obejmuje okres gubienia liści, aż do rozsiewania zarodników na wiosnę. Ten patogen można dostrzec - zimuje na liściach, które już opadły i przyjmuje formę czarnych drobnych kuleczek. Następnie zarodniki na przełomie marca i kwietnia opuszczają otocznie. Ich wysiew sięga do okolic czerwca i lipca, przybierając na intensywności podczas opadów. Parch potrzebuje wody, dlatego stadium infekcji następuje, gdy części drzew są wilgotne.

Pierwsze objawy widoczne są w okresie od dwóch do trzech tygodni od zainfekowania. Parch można wykryć na zagęszczonych rejonach korony drzew oraz u jej wierzchołka - tutaj zazwyczaj nie docierają opryski. Liście jabłoni zarażonej parchem pokryte są okrągłymi plamami, początkowo oliwkowozielonymi, a następnie brunatnymi z nalotem. Na kwiatach ciężko dostrzec jakiekolwiek objawy, widoczne są natomiast na zawiązkach owoców - pokrywają je szare lub brunatne plamy i pęknięcia. Dojrzałe już jabłka natomiast posiadają kropki i deformacje.

Zapobieganie parchowi jabłoni

Opryski jabłoni zakażonej parchem są rozróżnione na trzy rodzaje: zapobiegania, interwencji oraz zwalczania. Opryski zapobiegawcze wykonuje się w kwietniu, czyli w okresie pękania pąków. Zarodniki nie wykiełkują bowiem na powierzchni pokrytej ochronnym środkiem. Istotne, by działania te podjąć jeszcze przed zapowiadanymi opadami. Powinny być powtarzane przynajmniej raz w tygodniu. Do zapobiegania parchowi jabłoni wykorzystuje preparaty miedziowe, np. Champion 50 WP, Cooper Max 50 WP, Neoram 37,5 WG i inne. Należy pamiętać, że środki miedziowe są fitotoksyczne, a więc ich stosowanie powinno zostać przerwane maksymalnie na początku fazy zielonego pąka. W ramach profilaktyki warto opryskać jabłonie 5% roztworem mocznika, ogranicza się także nawożenie drzew azotem.

Parch jabłoni - w jaki sposób z nim walczyć?

Jeśli doszło już do zakażenia jabłoni parchem, należy sięgnąć po środki interwencyjne i wyniszczające. Najlepiej stosować tutaj preparaty kontaktowe oraz układowe, stosując walkę zewnętrzną oraz wnikającą do struktur tkanki roślinnej. Od momentu pojawienia się zielonego pąka już należy zastosować fungicydy i powtarzać zabieg aż do pełni kwitnienia. Wykorzystać można fungicydy dodynowe (np. Mirlo 65 WP), anilinopirymidyny (np. Mythos 300 SC) oraz strobiluryny (np. Tercel 16 WG). Działanie układowe mają preparaty IBE. Stosujemy je zawsze w temperaturze 12-25 stopni Celsjusza po wcześniejszym zmieszaniu ze środkiem kontaktowym i używamy tylko w czasie największego zagrożenia.