Pszenica jara 

Pszenica jara jest zbożem, którego uprawa jest mniej popularna niż pszenicy ozimej. Jednak jej plony charakteryzują się wysoką jakością. Zboże to daje ziarno o bardzo wysokich parametrach jakościowych, które przeznacza się do produkcji zarówno mąki wypiekowej, jak i na pasze. Pszenica jara jest zbożem, które nie ma wysokich wymagań cieplnych, kiełkuje w niskich temperaturach i wytrzymuje przymrozki do -6ºC. Największe wymagania wodne pszenicy jarej przypadają na okres wiosennych opadów.

Dlaczego warto zasiać pszenicę jarą?

Pszenica jara, choć często niedoceniana, jest zbożem, którego uprawa niesie liczne korzyści. Korzyści te związane są zarówno z jakością otrzymywanego plonu, sposobem uprawy, a także charakterystyką i preferencjami termicznymi pszenicy jarej. Wśród zalet uprawy tej odmiany pszenicy należy wymienić: - wysoka jakość plonu – pszenica jara daje ziarno wysokiej jakości, - brak konieczności specjalnej uprawy przedzimowej – zazwyczaj wystarczające jest przeprowadzenie przedzimowej orki, - wysoka odporność na niskie temperatury – pszenica jara dobrze znosi kilkustopniowe przymrozki, - możliwość wczesnego siewu – może być siana już od połowy marca, - brak wysokich wymagań cieplnych – kiełkuje już w temperaturze 1 -3ºC, - dobrze rośnie po różnych typach przedplonów – pszenica jara daje wyśmienite plony, gdy posiana jest po większości roślin: warzywach, okopowych, rzepaku, kukurydzy, a nawet owsie.

Wyróżniki pszenicy jarej

Pszenica jara, w odróżnieniu od odmiany ozimej, charakteryzuje się kilkoma kluczowymi cechami, których późno szukać w odmianie wysiewanej przed zimą.

1) Jakość plonu Plon pszenicy jarej charakteryzuje się wysoką jakością. Ziarno to nadaje się nie tylko na pasze, ale także do produkcji wysokiej jakości mąk spożywczych o wysokiej zawartości glutenu. Mąki takie cenione są zarówno przez piekarzy, cukierników, jak i przemysł spożywczy i gospodarstwa domowe.

2) Prosta uprawa roli przed siewem. Pszenica jara nie wymaga stosowania skomplikowanych i złożonych zabiegów jesiennej uprawy roli. W większości wypadków wystarczająca jest jedynie orka. Jedynie w wypadku wcześniejszej uprawy koniczyny lub innych wieloletnich roślin, zaleca się poprzedzenie orki podorywką lub talerzowaniem.

3) Pszenica jara dobrze znosi niskie temperatury. Zboże to charakteryzuje się niskimi wymaganiami temperaturowymi, lepiej znosi chłody niż upały. Pszenica jara zaczyna kiełkować już w temperaturze 1 – 3ºC. Do fazy krzewienia optymalna temperatura mieści się w przedziale od 6 do 8°C. W fazie strzelania w źdźbło wykazuje wrażliwość na temperatury dobowe, które przekraczają 14°C. W fazie nalewania ziarna temperatura powyżej 17°C powoduje spadek plonów. Dlatego też idealnie nadaje się do uprawy w chłodniejszych regionach.

4) Pszenicę jarą należy siać wcześnie. Pszenicę jarą należy siać jak najwcześniej. Taki termin siewu umożliwia roślinom silny rozwój systemu korzeniowego. Prawidłowo rozwinięty system korzeniowy pszenicy jarej sprawia, że zmniejsza się jej wrażliwość na niekorzystne warunki pogodowe. Ponadto, wczesny siew wydłuża okres wegetacji, a zwłaszcza okres krzewienia i strzelania w źdźbło, dzięki czemu uzyskuje się wyższe plony. Optymalny termin siewu pszenicy to druga połowa marca. Opóźnienie terminu siewy sprawia, że okres krzewienia ulega skróceniu, dochodzi do redukcji wytworzonych pędów i kłosów, przez co otrzymany plon jest niższy. Ponadto, wcześnie siana pszenica jara jest mniej narażona na ataki szkodników i chorób.

5) Pszenica jara udaje się po różnych rodzajach przedplonu. Pszenica jara jest rośliną, która świetnie udaje się na polach, na których w poprzednim sezonie była uprawiana większość roślin. Jako przedplon świetnie sprawdzi się rzepak, ziemniaki, buraki (zarówno cukrowe jak i pastewne), warzywa, rośliny motylkowe (np. łubin), kukurydza, a także owies. Nie zaleca się uprawy pszenicy jarej po innych zbożach, a zwłaszcza po wymrożonej pszenicy ozimej. Szeroki wachlarz przedplonów, w połączeniu z możliwością wczesnego siewu i brakiem konieczności przeprowadzenia złożonych zabiegów uprawnych przed zimą sprawia, że pszenica jara staje się doskonałym wyborem na polach, z których wyjątkowo późno zebrano kukurydzę. Ponadto, wczesny siew sprawia, że uprawa pszenicy jarej na części areałów pozwala równomiernie rozłożyć pracę w polu.

Najpopularniejsze odmiany pszenicy jarej

Na rynku dostępnych jest wiele odmian pszenicy jarej, które różnią się wieloma parametrami (np. okres wegetacji, szybkość dojrzewania, odporność na wyleganie). Wybierając ziarno do siewu, należy dokładnie zapoznać się ze specyfiką dostępnych odmian, jednocześnie mając na uwadze warunki, jakie panują na obsiewanym polu, a także przeznaczenie uzyskanego plonu. Należy także brać pod uwagę występowanie szkodników i chorób, które mogę zaatakować uprawy – wybór odmiany odpornej na występujące w okolicy choroby pozwoli uniknąć trudnej walki z patogenami i szkodnikami Najpopularniejsze odmiany charakteryzuje wysoka plenność. Ponadto, cenione są także odmiany przewódkowe, czyli takie, których wysiew możliwy jest późną jesienią, zanim zamarznie gleba.

Wśród wielu odmian pszenicy jarej, oferowanych przez producentów nasion, najczęściej wybierane są następujące odmiany:

- Arabella, Tybalt, Harenda, Jutrzenka.

1) Arabella

Arabella to pszenica jara należąca do grupy E/A, która, w porównaniu do innych odmian, charakteryzuje się niższymi wymaganiami glebowymi, a także:

- tolerancją lekkiego zakwaszenia gleby,

- odmiana bardzo wczesna, przewódkowa,

- idealna do mieszanek z jęczmieniem,

- bardzo wysoka odporność na osypywanie się ziarna,

- wczesne kłoszenie,

- wczesne dojrzewanie,

- wysoka jakość ziarna,

- dobra odporność na wyleganie,

- wysoka odporność na najczęściej występujące choroby.

2) Tybalt

Odmiana ta należy do grupy A, cechuje się jednymi z najwyższych plonów w swojej kategorii - jest niezawodna i wszechstronna, a także wyróżnia ją: - średnie wymagania glebowe, - odmiana średnio późna, przewódkowa,

- średnio późny termin kłoszenia,

- średnio późny termin dojrzewania,

- wysoka jakość ziarna

– ziarno grube i dobrze wypełnione

-bardzo dobra odporność na wyleganie,

- bardzo dobra odporność na najczęściej występujące choroby.

3) Harenda

Odmiana ta, rekomendowana do uprawy przez Tygodnik Rolniczy, charakteryzuje się obfitym plonowaniem, także w niesprzyjających warunkach, należy do grupy A/B. Swój sukces zawdzięcza następującym cechom:

- niewielkie wymagania glebowe

– nadaje się na zakwaszone środowiska,

- odmiana średniowczesna, przewódkowa

- średni termin kłoszenia,

- średni termin dojrzewania,

- wysoka jakość ziarna

– wysoka masa i dobre wypełnienie ziarna,

- bardzo dobra odporność na wyleganie,

- świetna odporność na najczęściej występujące choroby.

4) Jutrzenka

Jest to odmiana chlebowa, jej ziarna zawierają dużo białka (odmiana chlebowa), przez co ceniona jest w piekarnictwie. Pszenica ta należy do grupy A, rośliny są średniej wysokości, a inne wyróżniające Jutrzenkę cechy to:

- rekomendowana do mniej intensywnej uprawy,

- odmiana wcześnie dojrzewająca,

- polecana do mieszanek zbożowych i zbożowo-strączkowych,

- odporność na suszę,

- bardzo dobra odporność na wyleganie,

- wysoka odporność na najczęściej występujące choroby.