Wykonywanie oprysków bez szkody dla pszczół — na co zwrócić uwagę?

Według naukowców świat bez pszczół może przeżyć 4 lata. Bez nich nie ma m.in. obfitych plonów warzyw i owoców. Rolnicy doskonale wiedzą, że trudno o nie również bez środków wspierających ich wzrost i rozwój. Jak połączyć obfite plony z bezpieczeństwem pszczół i innych zapylaczy? Warto przestrzegać podstawowych zasad przy dokonywaniu oprysków. Leży to w interesie pszczelarzy oraz rolników.

W celu zapobiegania masowym zatruciom pszczół przez niewłaściwe opryskiwanie środkami ochrony roślin należy bezwzględnie przestrzegać poniższych zasad:

1. Nie stosować środków ochrony roślin na kwitnące rośliny uprawne i chwasty w trakcie oblotu pszczół.
2. Przestrzegać informacji zawartych w etykiecie każdego środka ochrony roślin.
3. Dobierać preparaty o możliwie najkrótszym okresie prewencji dla pszczół.
4. Stosować środki ochrony roślin w odległości nie mniejszej niż 20 metrów od pasieki.
5. Dobierać środki ochrony roślin tak, aby zminimalizować negatywny wpływ zabiegów ochrony roślin na owady zapylające.

Nie stosować środków ochrony roślin na kwitnące rośliny uprawne i chwasty w trakcie oblotu pszczół

Podstawową zasadą przy wykonywaniu oprysków jest niestosowanie ich w okresie kwitnienia roślin, a także chwastów, które rosną w uprawach. Jest to niezwykle ważne, jeżeli chcemy doczekać się obfitych zbiorów, ponieważ substancje zawarte w pestycydach mogą zagrażać życiu pszczół, a bez nich niemożliwe jest zapylenie kwiatostanu.

Pszczoły są owadami działającymi w ciągu dnia i to wtedy zbierają nektar, dlatego opryski należy przeprowadzać nie w czasie oblotu pszczół, a w czasie ich odpoczynku — wieczorem i w nocy.

Zmoczenie skrzydeł pszczół uniemożliwi im bezpieczny powrót do ula lub mogą zostać do niego niewpuszczone przez toksycznych zapach, które na sobie przenoszą. Noc poza ulem może oznaczać dla pszczoły śmierć.

Dokonanie oprysków w godzinach nocnych jest także korzystne dla rolników. Dzięki niższej temperaturze zapobiega to uwalnianiu się toksycznych substancji do środowiska i sprawia, że sam oprysk jest bardziej skuteczny.

Przestrzegać informacji zawartych w etykiecie każdego środka ochrony roślin

Niezwykle ważne jest przestrzeganie zasad i zaleceń producenta środka zawartych na etykiecie. Niektóre środki są bezpieczne dla środowiska (zwłaszcza te ekologiczne), ale niestety większość ma negatywny wpływ na otoczenie. Uważne przeczytanie etykiety to podstawa — nieczytanie etykiet to najczęstszy błąd popełniany przez rolników, który może mieć negatywne konsekwencje dla zapylaczy.

Niektóre środki długo utrzymują się na roślinach, wnikają w nie lub do gleby. W zależności od składu chemicznego środki mogą zabić owady lub ograniczyć ich rozród, co wpłynie na populacje zapylaczy.

Na etykiecie zawarte są informacje, w jakim czasie i terminie należy dokonać oprysku, w jakim fazie rozwoju rośliny oraz termin prewencji.

Brak starannego przeczytania etykiety może skutkować nieprawidłowym doborem środków ochrony roślin, co będzie mieć konsekwencje nie tylko dla owadów, ale także dla samych upraw.

Dobierać preparaty o możliwie najkrótszym okresie prewencji dla pszczół

Okres prewencji jest to czas, który musi minąć od dokonania oprysku roślin do bezpiecznego zetknięcia się z nimi zwierząt i ludzi. Dotyczy to m.in. pszczół oraz innych zapylaczy. Okres prewencji jest ściśle regulowanych. Poprzedza go cykl testów oraz badań. Każdy produkt musi je przejść, aby uzyskać pozwolenie na obrót i zostać zatwierdzonym.

Przestrzeganie okresu prewencji przez rolników jest bardzo ważne — zaniechanie tego może doprowadzić do śmierci zapylaczy.

Czas prewencji może wynosić od godziny, przez kilka godzin do nawet paru dni. Warto więc wybierać możliwie najkrótszy okres prewencji, aby swobodnie można było dokonać oprysku w godzinach wieczornych po to, żeby kontakt zapylaczy z rośliną już następnego dnia był bezpieczny.

Jeżeli myślimy o godzinach wieczornych, to mowa jest o czasie po zachodzie słońca (między 18 a 6). Nie jest jednak dobrze dokonywać oprysku z samego rana, im więcej czasu minie od przeprowadzenia oprysku do kontaktu owdów z roślinami tym lepiej.

Stosować środki ochrony roślin w odległości nie mniejszej niż 20 metrów od pasieki

Opryski powinno przeprowadzać się na uprawach, które oddalone są od pasiek o co najmniej 20 metrów — jest to wymóg regulowany przez prawo.

Pestycydy mogą być łatwo unoszone przez wiatr, dlatego nie można przeprowadzać ich przy porywach przekraczających 3 m/s.

Oprócz tego uprawy powinny być oddalone 5 metrów od dróg publicznych oraz 3 metry od zbiorników wodnych.

Nie powinno się pryskać roślin w bezpośrednim sąsiedztwie z plantacjami roślin zielarskich, ogrodów działkowych, rezerwatów przyrody i parków narodowych. Wszędzie tam aktywnie mogą działać zapylacze.

Przed rozpoczęciem prac należy bezwzględnie upewnić się, czy w naszych uprawach nie ma innych owadów zapylających. Pszczoły lubią nocować np. w uprawach rzepaku. Regulacje te są z korzyścią równie dla pszczelarzy, jak i dla rolników — bez pszczół nie ma dobrych upraw.

Dobierać środki ochrony roślin tak, aby zminimalizować negatywny wpływ zabiegów ochrony roślin na owady zapylające

Przy wyborze środków do oprysków naszych upraw należy kierować się również tym, jaki wpływ mają one na środowisko. Bezwzględnie powinno się wybierać te, które mają możliwe najmniejszy negatywny wpływ na zapylacze. Należy wybierać te preparaty, które minimalizują negatywny wpływ zabiegów chemicznych na organizmy, których przecież pozbyć się nie chcemy.

Najlepiej wybierać środki ekologiczne, które są w pełnie bezpieczne dla środowiska — upraw, gleby oraz owadów zapylających. Nie zawsze jest to jednak możliwe, dlatego szukających tych preparatów, które najmniej szkodzą środowisku naturalnemu, należy czytać etykiety. Informacje o wpływie na środowisku muszą być zawarte na nich zawarte — zobowiązany jest do tego każdy producent.

Minimalny negatywny wpływa na środowisko, powinien być jednym z priorytetów przy wyborze środków do oprysków.

Czy warto informować pszczelarzy o zamiarze wykonania oprysku?

Warto poinformować pszczelarzy sąsiednich pasiek o planach dokonania oprysku. Buduje to zaufanie między rolnikami a pszczelarzami oraz pozwala im przygotować się do nich i zapewnić bezpieczeństwo pszczołom.

Kiedy okres prewencji jest długi, rolnik powinien poinformować o tym odpowiednie urzędy.

Dokonywanie oprysków regulują przepisy. Za ich nieprzestrzeganie grozi grzywna, pozbawienie wolności oraz utrata dotacji unijnych.

W interesie rolników, jak i pszczelarzy leży współpraca.