Nawożenie trawnika wiosną — wszystko, co należy wziąć pod uwagę

Do utrzymania pięknie wyglądającego trawnika nie wystarczy wysianie dobrej jakości mieszanki traw i regularne podlewanie. Trawy wymagają również właściwego i regularnego nawożenia. System korzeniowy większości gatunków traw jest płytki, dlatego szybko wyczerpują dostępne ich korzeniom zawarte w glebie związki mineralne. Jakich składników potrzebują trawy na wiosnę, kiedy intensywnie rusza wegetacja?

Trawa, tak samo, jak każda roślina, ma określone wymagania pokarmowe. Właściwe nawożenie zapewni piękny i zdrowy wygląd trawnika. Żeby nawożenie przyniosło zadowalające efekty, trzeba wiedzieć kiedy, czym i jak nawozić trawę. Szczególne znaczenie ma odpowiednie nawożenie wiosenne, które daje trawom materiał do wegetatywnej odbudowy po okresie zimowego zastoju. Na wiosnę bardzo ważne jest dostarczenie roślinom porządnej dawki azotu.

Jakich składników pokarmowych potrzebuje trawa? Jakich składników pokarmowych potrzebuje trawnik na wiosnę?

Żeby cieszyć się pięknym trawnikiem, warto znać potrzeby pokarmowe trawy i reakcję na ich niedobór lub nadmiar. Tylko kompletny zestaw składników pokarmowych w odpowiednich proporcjach zapewni trawie zdrowy wygląd. Żadnych roślin nie należy nawozić na chybił trafił, warto więc przed nawożeniem zrobić analizę gleby. Jaki wpływ na rozwój trawy mają poszczególne składniki pokarmowe i wybrane mikroelementy?

• Azot (N) to podstawowy materiał budulcowy komórek, odpowiadający za rozwój całej rośliny i przyrost masy liści. Trawa zaopatrzona w azot intensywnie rośnie i ma świeży zielony kolor. Przenawożenie azotem może zmniejszyć odporność trawy na choroby i niekorzystne warunki pogodowe.
• Fosfor (P) wpływa na rozwój systemu korzeniowego, pobieranie z gleby składników odżywczych oraz odporność na choroby. Niedobór fosforu objawia się w postaci matowych i poszarzałych liści.
• Potas (K) jest odpowiedzialny za przepływ płynów i gospodarkę wodną rośliny. Dzięki niemu trawa lepiej znosi suszę i przymrozki. Potas sprzyja krzewieniu się trawy i równomiernemu zadarnianiu powierzchni.
• Magnez (Mg) wchodzi w skład chlorofilu, zielonego barwnika w liściach, odpowiedzialnego za procesy fotosyntezy oraz wielu enzymów niezbędnych dla prawidłowego rozwoju.
• Wapń (Ca) reguluje odczyn pH gleby (trawa najbardziej lubi gleby o pH 5,5-6,5) i wpływa na sztywność ścian komórkowych. Niedobór wapnia w glebie zwiększa podatność trawy na wydeptywanie i sprzyja rozrastaniu się mchów.

Spośród mikroskładników szczególną rolę odgrywa żelazo (Fe), które hamuje rozwój mchu na trawniku.

Kiedy nawozić trawnik wiosną?

Trawnik powinien być nawożony co najmniej trzy lub cztery razy w sezonie. Tradycyjnie stosuje się nawożenie wiosenne z większą ilością azotu, letnie wieloskładnikowe i jesienne, przygotowujące trawnik do zimowania, z ograniczoną dawką azotu. Nawożąc trawnik wiosną, trzeba pamiętać o tym, że składniki nawozu potrzebują odpowiedniego czasu i warunków, żeby osiągnąć postać przyswajalną dla korzeni roślin. Trawy korzenią się płytko i jeśli składniki mineralne zostaną z powierzchniowej warstwy gleby wypłukane w głąb, staną się niedostępne dla roślin. W ten sposób pomimo zbilansowanego nawożenia trawnik może odczuwać niedobory niektórych składników. Dlatego warto nawozić trawnik częściej, nawet do 6 razy w roku, lub stosować nawozy o przedłużonym działaniu, których składniki stopniowo uwalniają się do roztworów glebowych. Nawożenie należy zacząć wraz z nadejściem wiosny i rozpoczęciem wegetacji. To najlepsza pora, żeby dostarczyć trawom dawki pożywienia na zdrowy start. Kolejne nawożenie, bogate w potas, wykonane na przełomie wiosny i lata ma zapewnić piękny wygląd trawnika w okresie letnich upałów i suszy. Po okresie zimy budząca się do wegetacji trawa zaczyna przyswajać składniki pokarmowe zawarte w powierzchniowej warstwie gleby. Może ich być zbyt mało w stosunku do zapotrzebowania. W okresie zimy szczególnie niekorzystnym dla roślin przemianom podlegają związki azotu, dlatego powinien być uzupełniony w pierwszej kolejności. Przyjmuje się, że wiosenne nawożenie trawnika można rozpocząć już w połowie marca. Nie jest to termin sztywny i w zależności od warunków pogodowych termin ten może ulec przesunięciu. Dłuższe niż zwykle zaleganie pokrywy śnieżnej i utrzymujące się mrozy sprawiają, że wiosenne nawożenie trzeba odłożyć na późniejszy termin. Wilgoć w glebie jest podstawowym warunkiem skutecznego nawożenia, ponieważ składniki pokarmowe trafiają do korzeni roślin w postaci roztworów wodnych. Korzenie traw nie są w stanie pobierać składników pokarmowych z zamarzniętej jeszcze gleby. Nadmiar wody w glebie przyczynia się do wypłukiwania składników mineralnych poza zasięg systemu korzeniowego traw, natomiast w przesuszonej ziemi brakuje wody niezbędnej do przejścia składników mineralnych w postać przyswajalną dla roślin.

Kiedy jest najlepszy termin na wiosenne nawożenie trawnika?

Dokładne ustalenie terminu wiosennego nawożenia trawnika zależy od pogody. Pierwsze wiosenne nawożenie należy przeprowadzić, gdy ziemia jest już dobrze rozmarznięta, a temperatura gleby osiągnie około 5°C. To może być równie dobrze połowa marca, jak i początek kwietnia. Nawóz w postaci płynnej aplikujemy w pochmurny dzień, żeby uniknąć poparzenia liści. Przed wysianiem nawozu granulowanego warto sprawdzać prognozy pogody i przystąpić do nawożenia przed spodziewanymi opadami deszczu. Woda opadowa spowoduje rozpuszczenie granul i uwolnienie składników mineralnych do roztworów glebowych. Nie trzeba czekać na deszcz, jeśli się ma własny system podlewania trawnika. Podlewanie robimy zawsze po nawożeniu, a nie przed. Trzeba unikać rozsiewania nawozu na mokrą trawę, żeby nawóz nie przylepiał się do roślin. Nawożenie w czasie suszy grozi nadmierną koncentracją nawozu w niektórych miejscach trawnika. Jego działanie będzie mało skuteczne i spowoduje lokalne spalenie roślin. Z kolei nadmierna ilość wody w glebie powoduje zbyt szybkie rozpuszczenie nawozu i wypłukanie go do głębszych poziomów glebowych, niedostępnych dla korzeni traw.

Czym nawozić trawnik wiosną? Jaki nawóz wybrać do wiosennego nawożenia?

Skoro już wiemy, jakich składników pokarmowych potrzebuje trawa, czas przejść do wybrania najlepszego nawozu. Producenci często starają się nam podpowiadać wybór ich nawozu i na opakowaniu podają dodatkową informację typu „Nawóz do trawnika. Wiosenny”. Do wiosennego nawożenia trawnika warto wybrać nawóz wieloskładnikowy (NPK) o większej zawartości azotu. Stosowany przy nazwie nawozu symbol np. „NPK 21-5-10” określa procentowy udział podstawowych składników mineralnych w nawozie (w tym przypadku: 21% azotu, 5% fosforu i 10% potasu). Standardowy nawóz utrzymuje się w glebie około miesiąca i w miarę upływu czasu możliwości pobierania go przez rośliny maleją. W związku z tym godne polecenia są nawozy o przedłużonym działaniu i spowolnionym uwalnianiu azotu, które mogą działać w glebie nawet pół roku. Nawóz w formie pylaste jest niewygodny i niezdrowy w użyciu. Nawóz płynny działa szybciej, ale zrobienie odpowiedniego roztworu i aplikacja nawozu mogą sprawić kłopot. Najwygodniejszy do równomiernego rozprowadzenia jest nawóz w postaci granulatu. Jaki nawóz wybrać? Oto 5 najlepszych naszym zdaniem propozycji.

1. Agromaster 24-5-10 jest skoncentrowanym nawozem mineralnym, który zawiera wysokie stężenia azotu (24%), fosforu (5%) i potasu (10%). Jest to idealny nawóz do trawy, ponieważ zapewnia niezbędne składniki odżywcze, które wspierają jej wzrost, kondycję i intensywność zielonego koloru liści. Dzięki zbilansowanej formule nawóz Agromaster 24-5-10 może być skutecznie stosowany do nawożenia trawników, poprawy ich wyglądu oraz ogólnej zdrowotności. 
2. NovaTec N-Max 24-5-5 jest nawozem granulowanym przeznaczonym dla roślin o zwiększonym zapotrzebowaniu na azot. Zawiera 24% azotu, 5% fosforu, 5 % potasu, 2% magnezu, 5% siarki oraz domieszki boru, żelaza i cynku. Jest to nawóz o wydłużonym działaniu dzięki zawartości fosforanu 3,4-dimetylopirazolu (3,4-DMPP). Związek ten jest inhibitorem nitryfikacji, który blokuje przetwarzanie przez bakterie Nitrosomonas jonów amonowych w łatwo wypłukiwane jony azotanowe. Zgodnie z przepisami UE, ze względu na wysoką zawartość azotu nawóz ten jest traktowany jako prekursor materiałów wybuchowych, dlatego kupujący musi okazać dowód tożsamości i podpisać stosowne oświadczenie.
3. NovaTec Classic 12-8-16 jest wieloskładnikowym nawozem o wydłużonym działaniu, który również zawiera nowoczesny dodatek w postaci inhibitora 3,4-DMPP, hamującego aktywność bakterii Nitrosomonas. Nawóz zawiera 12% azotu, 8% fosforu, 16% potasu, 3% magnezu, 10% siarki oraz mikroelementy w postaci boru, żelaza i cynku. Skład nawozu pomaga roślinom znieść stres związany z niesprzyjającymi warunkami pogodowymi (przymrozki, susza). Forma granulatu z granulkami o identycznym składzie ułatwia równomierne nawożenie całej powierzchni. Nawóz może być z powodzeniem stosowany przez cały sezon wegetacyjny.
4. Blaukorn ClassicNPK 12-8-16 to nawóz wieloskładnikowy o wydłużonym działaniu, który również zawiera 3,4-DMPP, czyli skuteczny inhibitor nitryfikacji. Jest to produkt zbilansowany, zawierający 12% azotu, 8% fosforu, 16% potasu, 3% magnezu, 10% siarki oraz domieszki żelaza, boru i cynku. Duża zawartość potasu pozwala łatwiej znieść przymrozki i okres suszy Wysoka zawartość siarki sprzyja pobieraniu azotu, tworzeniu niezbędnych aminokwasów i enzymów oraz zapobiega chorobom grzybowym. Nawóz może być stosowany przez cały rok, a postać drobnego granulatu umożliwia równomierne rozprowadzenie nawozu na powierzchni trawnika.
5. Blaukorn Suprem NPK 21-5-10 to nawóz wieloskładnikowy z wysoką zawartością azotu. Zgodnie z Rozporządzeniem UE 2019/1148 jest on traktowany jako prekursor materiałów wybuchowych i jego sprzedaż jest rejestrowana. Zawiera 21% azotu, 5% fosforu, 10% potasu, 3% magnezu, 6% siarki oraz bor, żelazo i cynk. Nawóz ma postać drobnego granulatu i jest szczególnie zalecany do wiosennego nawożenia traw. Działa szybko i skutecznie poprawia kondycję trawnika po okresie niekorzystnych warunków pogodowych.
6. YaraMila Complex NPK 12-11-18 (znany wcześniej pod nazwą Hydrocomplex) to popularny nawóz wieloskładnikowy do stosowania przez cały sezon wegetacyjny, zawierający 12% azotu, 11% fosforu, 18% potasu, 2,7% magnezu, 20% siarki oraz bor, żelazo, mangan i cynk w granulkach o identycznym składzie. Wysoka zawartość fosforu, potasu i siarki sprzyja równomiernemu zadarnianiu trawnika, zapobiega skutkom okresowych niedoborów wody, zwiększa odporność na przemarzanie i choroby grzybowe. Nawóz może być wysiewany na bezpośrednio na powierzchnię lub mieszany z glebą przy zakładaniu trawnika.

Jak nawozić trawnik na wiosnę? Jak często nawozić trawnik?

W ciągu sezonu wegetacyjnego dobrze utrzymany trawnik wymaga od czterech do sześciu zabiegów nawożenia, w zależności od rodzaju i zasobności gleby oraz zastosowanego nawozu. Nawozu o wydłużonym działaniu można stosować rzadziej i w nieco większych dawkach niż nawozy klasyczne. Lepsze jest też ich wykorzystanie przez rośliny. Wiosenne nawożenie powinno dostarczyć przede wszystkim podstawowe składniki pokarmowe, niezbędne do rozwoju, czyli azot (potrzebny w dużych ilościach na wiosnę), fosfor i potas. Częstotliwość nawożenia zależy też od funkcji trawnika i intensywności jego wykorzystywania. Niekiedy konieczne jest nawożenie dodatkowe o charakterze interwencyjnym, w przypadku zaobserwowanych niedoborów jakiegoś składnika lub po przebytym stresie związanym z niekorzystnymi warunkami pogodowymi. Trawnik sam informuje o takiej potrzebie, bo po prostu źle wygląda, trawa słabo rośnie, na trawniku pojawiają się puste place, darń jest poprzerastana chwastami, a liście tracą swój naturalny kolor, pokrywają się plamami lub zasychają. Odpowiednia diagnoza i wspomagająca dawka składników mineralnych pomoże przywrócić mu piękny wygląd. Trzeba pamiętać o tym, że przenawożenie może również niekorzystnie wpływać na wygląd i zdrowotność trawnika. Przekarmione rośliny są bardziej podatne na choroby i gorzej znoszą niekorzystne warunki pogodowe. O potrzebach nawozowych najlepiej zdecydować po przeprowadzeniu analizy gleby. Chemiczne i mikrobiologiczne badania gleb przeprowadzają laboratoria Okręgowych Stacji Chemiczno-Rolniczych zlokalizowane w każdym województwie oraz laboratoria prywatne posiadające akredytację. Można samemu pobrać i dostarczyć próbki gleby zgodnie z instrukcją na stronach Okręgowych Stacji Chemiczno-Rolniczych. Wyniki badań pozwolą ocenić poziom kwasowości pH, zawartość materii organicznej w glebie, zawartość makroskładników oraz proporcje pomiędzy nimi. To pozwoli na ustalenie optymalnego programu nawożenia na kilka kolejnych lat.

Jak prawidłowo przeprowadzić wiosenne nawożenie?

Prawidłowe i skuteczne nawożenie wymaga przestrzegania kilku zasad:

1. Przed nawożeniem trawa powinna być skoszona i pozbawiona organicznych resztek, które trzeba dokładnie wygrabić.
2. Przed pierwszym wiosennym nawożeniem najlepiej przeprowadzić wertykulację (rozcinanie darni i usuwanie z niej zbitych szczątków traw) i aerację (nakłuwanie darni w celu lepszego jej napowietrzenia).
3. Nawóz trzeba rozprowadzić równomiernie najlepiej przy pomocy siewnika. Granulat nawozowy można rozsiać ręcznie, rozrzucając go najpierw wzdłuż trawnika, a potem w poprzek.
4. Należy stosować dawki przewidziane przez producenta, a nie na chybił trafił.
5. Jeśli odczyn gleby zmusza do wapnowania gleby, pomiędzy wapnowaniem a nawożeniem powinna być przerwa około 4-6 tygodni.
6. Do wysiania nawozu należy wybrać odpowiednią pogodę. Najlepszy jest niezbyt ciepły, pochmurny i bezdeszczowy dzień. Trawa powinna być sucha, ale gleba lekko wilgotna. Po nawożeniu należy trawnik podlać.
7. Nie należy stosować nawozów, które z powodu złych warunków przechowywania uległy zbryleniu.