Stosowanie środków ochrony roślin owadobójczych razem ze środkami grzybobójczymi

Łączenie w jednym oprysku kilku środków ochrony roślin lub łączenie ich z nawozami obniża koszty produkcji i oszczędza czas pracy rolnika. Czy można łączyć środki owadobójcze ze środkami grzybobójczymi w jednym oprysku i jakie to może dać korzyści? Jak sprawdzić, czy wybrane środki ochrony roślin można ze sobą mieszać? Jaka powinna być kolejność mieszania składników, żeby uzyskać skuteczność zabiegu i nie zaszkodzić roślinom uprawnym?

Nie ma przepisów, które zabraniają samodzielnego wykonywania mieszanin zbiornikowych do oprysków, pod warunkiem, że łączone preparaty są zarejestrowane do stosowania w tej samej uprawie, a terminy ich stosowania są zgodne. Producenci środków ochrony roślin nie ponoszą odpowiedzialności za efekt zastosowania takiej mieszaniny, dlatego mieszanie środków ochrony roślin wymaga wiedzy, umiejętności i ostrożności.

Czy można łączyć środki owadobójcze z grzybobójczymi?

Ogólne zasady integrowanej ochrony roślin zalecają m.in. zredukowanie liczby wykonywanych zabiegów. Można to osiągnąć przez łączne stosowanie środków ochrony roślin lub środków ochrony roślin z nawozami we wspólnej mieszaninie zbiornikowej. Łączenie środków owadobójczych z fungicydami ma logiczne uzasadnienie, ponieważ często skutkiem inwazji owadów jest porażenie roślin chorobami grzybowymi. Chociaż mieszanie różnych środków ochrony roślin nie jest prawnie zabronione, trzeba pamiętać o tym, że nie wszystkie środki można łączyć, a opryski wykonane sporządzoną mieszaniną niosą ze sobą duże ryzyko. Jakie warunki muszą być spełnione, by można było łączyć insektycydy i fungicydy w jeden oprysk?

1. Łączone środki muszą być przeznaczone do stosowania w tej samej uprawie.
2. Terminy stosowania insektycydu i fungicydu muszą się pokrywać i być zgodne z terminem zabiegu łączonego.
3. Nie wolno łączyć środków, których łączenie jest zabronione w etykiecie produktu.
4. Nie należy łączyć więcej niż 2-3 środków w jednym oprysku.
5. Przed przystąpieniem do mieszania należy wykonać prosty test fizykochemicznej zgodności mieszaniny. Wystarczy w szklanym naczyniu o pojemności 2-5 litrów połączyć w odpowiedniej kolejności proporcjonalnie mniejsze dawki składników i dokładnie wymieszać, a następnie sporządzoną mieszaniną opryskać niewielką część uprawy i zaobserwować skuteczność oprysku oraz ewentualne niepożądane działanie mieszaniny.
6. Trzeba wybrać odpowiedni termin i warunki pogodowe oprysku ze szczególnym uwzględnieniem optymalnej temperatury.
7. Przygotowanie cieczy roboczej należy wykonać tuż przed opryskiem, żeby nie dopuścić do rozwarstwienia.
8. Podczas przygotowywania cieczy roboczej należy ściśle przestrzegać kolejności mieszania środków.
9. Sprawdzić, czy na dnie zbiornika nie wytrącił się osad, ciecz robocza nie zmieniła koloru i struktury.
10. Przy oprysku mieszaniną należy przestrzegać okresów prewencji i karencji każdego ze składników oraz ograniczeń i przeciwskazań środka bardziej toksycznego.

Całą odpowiedzialność za skutki oprysku mieszanina ponosi użytkownik. Mieszanie środków ochrony roślin może dojść do:

• trudności w wykonaniu oprysku, które mogą spowodować uszkodzenie opryskiwacza;
• wzajemnego oddziaływania połączonych środków i obniżenia ich skuteczności (antagonizm);
• zmiany zachowania mieszaniny w istniejących warunkach pogodowych;
• negatywnego działania mieszaniny na rośliny uprawne, a nawet zniszczenia uprawy;
• wzrostu toksyczności mieszaniny dla wykonujących zabieg i ich otoczenia.

Skąd czerpać wiedzę o tym, które środki ochrony roślin można mieszać, a które nie? Pomocą mogą służyć ośrodki doradztwa rolniczego i tabele mieszania środków ochrony roślin. Nowoczesność już dawno dotarła do rolników i z pewnością nie są im obce mobilne aplikacje, takie jak vademecum (wyszukiwarka informacji o agrofagach, substancjach czynnych i środkach ochrony roślin wraz z ich etykietami), czy plantpress (aplikacja pokazująca możliwość łączenia różnych pestycydów oraz kolejność ich mieszania). Trzeba pamiętać o tym, że nie są to źródła nieomylne, a nawet dozwolone mieszaniny mogą się odmiennie zachowywać w różnych warunkach.

Korzyści z mieszania insektycydu z fungicydem

Mieszanie insektycydu z fungicydem ma sporo zalet, pod warunkiem, że wybrane środki można ze sobą mieszać, a samą mieszaninę i oprysk wykona się prawidłowo. Łączenie oprysków w jednym zabiegu odpowiada dyrektywom UE i zaleceniom integrowanej ochrony roślin zmierzającym do ilościowego ograniczenia zabiegów z użyciem środków chemicznych. Jakie są korzyści stosowania mieszaniny środka owadobójczego i grzybobójczego?

• Wykorzystanie korelacji terminów stosowania różnych środków ochrony roślin do wspólnego zabiegu.
• Ograniczenie liczby wyjazdów w pole, częstotliwości rozjeżdżania pola kołami maszyn i ugniatania gleby oraz zmniejszenie strat spowodowanych mechanicznymi uszkodzeniami roślin przez przejeżdżający ciągnik z opryskiwaczem.
• Korzyści ekonomiczne wynikające z niższych wydatków na paliwo oraz kosztów robocizny (oszczędności mogą sięgać 30-40% w skali roku) oraz zwiększenie opłacalności produkcji.
• Oszczędność czasu, lepsza organizacja pracy i uniknięcie spiętrzenia prac polowych.
• Lepsze wykorzystanie korzystnych warunków pogodowych.
• Zmniejszenie stresu u roślin spowodowanego wykonywanym zabiegiem.
• Mniej intensywna eksploatacja opryskiwacza.
• Możliwość równoczesnego zwalczania kilku agrofagów zagrażających uprawie.
• Możliwość poprawienia ogólnej kondycji uprawianych roślin.
• Korzyści synergii i możliwość zwiększenia skuteczności zabiegu.
• Ograniczenie wystąpienia ryzyka dla zdrowia i życia ludzi i zwierząt oraz zagrożeń dla środowiska ze względu na mniejszą częstotliwość pracy z produktami toksycznymi.

Pomimo niewątpliwych zalet łączenia zabiegu insektycydowego i fungicydowego w jednym oprysku, nie wolno zapominać o możliwych negatywnych skutkach takiego przedsięwzięcia i ograniczyć ryzyko do minimum przestrzegając zasad mieszania środków owadobójczych i grzybobójczych.

Jak mieszać insektycydy i fungicydy?

Mieszanie środków ochrony roślin nie jest dowolne, chociaż w przypadku insektycydów i fungicydów można napotkać mniej problemów niż w przypadku herbicydów, które z racji terminów stosowania częściej łączy się z nawozami. Na co zwrócić uwagę przy mieszaniu środków owadobójczych i grzybobójczych?

1. Właściwy dobór środków ochrony roślin. Wybrane pestycydy muszą być przeznaczone do zwalczania agrofagów w tej samej uprawie, a terminy ich stosowania muszą się ze sobą zazębiać. Łączenie więcej niż dwóch preparatów zwiększa ryzyko niepowodzenia.
2. Upewnienie się, że środki można łączyć. Nie wolno łączyć ze sobą środków, jeśli zabrania tego etykieta produktu. Jeśli etykiety preparatów przygotowane przez producentów nie wskazują środków, z którymi można w określonych warunkach je łączyć, trzeba zasięgnąć informacji w innych miejscach. Możliwość łączenia insektycydu i fungicydu można sprawdzić w dostępnych w Internecie tabelach mieszania środków ochrony roślin. Można też skorzystać z którejś z wymienionych wcześniej aplikacji. Pewniejszym źródłem informacji może być punkt sprzedaży środków ochrony roślin lub ośrodek doradztwa rolniczego. Najlepiej zasięgnąć opinii w kilku źródłach.
3. Wybranie terminu oprysku. Termin zabiegu należy dobrać tak, żeby zapewnić optymalne warunki pogodowe dla jednego i drugiego środka. Mieszanina pestycydów może zachować się zupełnie inaczej niż każdy z tych środków stosowany osobno warunkach pogodowych, które nawet minimalnie będą się różnić od warunków zalecanych.
4. Przeprowadzenie próby mieszania. Przed zastosowaniem mieszaniny trzeba koniecznie wykonać próbę na małej ilości preparatów, zmieszanych w odpowiednich proporcjach, zgodnie z kolejnością mieszania i zastosowaniem takiej samej wody, jaka zostanie użyta do właściwego zabiegu. Obserwacja fizycznych właściwości próbki cieczy roboczej i skutków oprysku na małym fragmencie uprawy może upewnić, że zastosowanie technologii „tank-mix” w łączonym zabiegu będzie bezpieczne.
5. Zapewnienie odpowiedniej jakości wody. Woda musi być miękka o odpowiednim odczynie pH, pozbawiona kamienia i żelazistego osadu, niezanieczyszczona związkami mineralnymi organicznymi lub nieorganicznymi. Do przygotowania mieszaniny trzeba użyć wody o temperaturze nieco wyższej nic temperatura otoczenia, co ułatwi rozpuszczenie składników i nie spowoduje szoku termicznego u roślin.
6. Wykonanie cieczy roboczej bezpośrednio przed opryskiem. Pozostawienie mieszaniny w zbiorniku może spowodować jej rozwarstwienie, wytrącenia osadu i inne niekorzystne zmiany, uniemożliwiające wykonanie lub obniżające skuteczność oprysku.
7. Prawidłowe wymieszanie składników cieczy roboczej. Podczas sporządzania mieszaniny trzeba przestrzegać zalecanych dawek i stosować kolejność mieszania zgodną z formami użytkowymi preparatów, czyli formulacją. Uzyskany roztwór powinien być klarowny, nie powinien się pienić ani rozwarstwiać.
8. Przestrzeganie zasad BHP. Cały proces od przygotowania mieszaniny, poprzez wykonanie oprysku aż po umycie sprzętu i zdjęcie odzieży ochronnej musi być podporządkowany zasadom bezpieczeństwa.

Jaka powinna być kolejność mieszania środków owadobójczych i fungicydów?

Mieszanie insektycydów i fungicydów trzeba zacząć od napełnienia zbiornika do połowy wodą i uruchomienia mieszadła. Następnie dodaje się środki poprawiające parametry wody i przeciwdziałające spienianiu. O kolejności dodawania składników decyduje ich formulacja, czyli dostępna forma użytkowa. Kolejność jest następująca:

1. WP (proszek do sporządzania zawiesiny wodnej).
2. WG (granule do sporządzania zawiesiny wodnej).
3. SC (koncentrat w postaci stężonej zawiesiny).
4. CS (zawiesina kapsuł).
5. SE (zawiesino-emulsja).
6. EW (emulsja olejowa w wodzie).
7. EC (koncentrat do sporządzania emulsji wodnej).
8. OD (koncentrat w formie zawiesiny olejowej do rozcieńczania wodą).
9. DC (koncentrat dyspergujący).
10. Adiuwant (o ile jest konieczny) rozcieńczony wodą.

Wszystkie preparaty należy dodawać powoli, w niewielkich odstępach czasu, by dodawana substancja mogła się równomiernie rozprowadzić. Po zakończeniu należy uzupełnić zbiornik wodą do pełna i przez jakiś kwadrans obserwować, czy nie zaszły niepożądane reakcje.

Dlaczego miesza się środki ochrony roślin?

Promowana w krajach UE polityka integrowanej ochrony roślin wymaga stosowania selektywnych środków ochrony roślin w minimalnych dawkach oraz ograniczenia liczby wykonywanych zabiegów. Wprowadzone ograniczenia oraz wymagania programów ochrony roślin uprawnych wymusiły na rolnikach konieczność łączenia kilku środków ochrony roślin lub środków ochrony roślin z nawozami w jeden oprysk. W rolnictwie, jak w każdym dziale gospodarki, liczy się ekonomiczna opłacalność produkcji, a to właśnie można osiągnąć, zmniejszając liczbę wyjazdów w pole i ograniczając wydatki na paliwo i robociznę. Zwalczanie chorób i szkodników wykonuje się kilka razy w sezonie wegetacyjnym, więc połączenie zabiegów insektycydowych z fungicydowymi to spora oszczędność kosztów produkcji. Stosowanie mieszanin zbiornikowych ułatwia organizację pracy w okresie spiętrzenia prac polowych i zapobiega nadmiernemu rozjeżdżaniu pól kołami maszyn.