Czy można mieszać wapno z polifoską? Czy można siać wapno z polifoską?

Zakwaszenie gleb jest spowodowane warunkami klimatycznymi, działalnością mikroorganizmów, kwaśnymi deszczami, a przede wszystkim intensywnym nawożeniem azotowym w formie amonowej lub amidowej. Regularne wapnowanie gleb w celu utrzymania odpowiedniego pH jest podstawowym zabiegiem, od którego zależy skuteczność dostarczania roślinom składników pokarmowych. Jak prawidłowo wapnować? Jakie są rodzaje nawozów wapniowych? Czy można połączyć wapnowanie z nawożeniem?

Produkowana przez Grupę Azoty w Policach Polifoska jest uniwersalnym nawozem wieloskładnikowym NPK, którego odmiany różnią się proporcjami podstawowych składników. W każdej z tych odmian występują formy amonowe azotu i fosforu. Między wapnowaniem a stosowaniem amonowych związków azotu i fosforu konieczne jest zachowanie dystansu 4-6 tygodni. W przeciwnym razie dochodzi do strat azotu (uwalnia się amoniak), a fosfor tworzy z glinem postać nierozpuszczalną w wodzie.

Jakie są konsekwencje nieprawidłowego wapnowania?

Nadmiar wapna może być równie szkodliwy, jak jego niedobór. Wybór niewłaściwego rodzaju wapna nawozowego i wysokości dawki oraz łączenie wapnowania z nawożeniem mogą zaszkodzić glebie i roślinom.

1. Zbyt duża dawka wapna nawozowego albo zastosowanie szybko działającego wapna tlenkowego może doprowadzić do zablokowania niektórych pierwiastków i ich uwstecznienia do form, których rośliny nie są w stanie pobrać z roztworów glebowych.
2. Brak dostatecznego odstępu pomiędzy wapnowaniem a stosowaniem nawozów wieloskładnikowych, amonowych, saletrzano-amonowych, superfosfatów, mocznika i obornika powoduje utratę składników mineralnych.
3. Wysianie wapna w postaci sypkiej na wilgotne podłoże lub nierównomierne wymieszanie wapna z warstwą orną gleby może pogorszyć strukturę i właściwości gleby.
4. W wyniku kontaktu wapna palonego z wodą wydziela się ciepło, które może spowodować poparzenie młodych roślin i spalenie próchnicy.
5. Wapnowanie może komplikować pobieranie mikroskładników przez rośliny o dużych wymaganiach pokarmowych oraz szkodzić roślinom kwasolubnym.

Korzyści wapnowania:

Ponad połowa użytków rolnych w Polsce ma gleby kwaśne i bardzo kwaśne. Na glebach silnie zakwaszonych (pH 4,5) rośliny pobierają jedynie 20-30% dostępnego azotu, potasu, fosforu i magnezu. Wapnowanie powoduje:

• podniesienie i utrzymanie odpowiedniego odczynu gleby,
• poprawę struktury i właściwości fizycznych gleby,
• lepsze napowietrzenie gleby,
• zwiększenie pojemności wodnej gleby (zwłaszcza warstwy próchniczej),
• aktywizację pożytecznych mikroorganizmów glebowych,
• ograniczenie szkodliwego oddziaływania jonów glinu na rośliny uprawne, 
• neutralizację metali ciężkich w glebie i utrudnienie ich wchłaniania przez rośliny,
• ułatwienie pobierania podstawowych składników pokarmowych z gleby (azotu, fosforu, potasu i magnezu),
• zwiększenie efektywności nawożenia (mniejsze straty składników mineralnych).

Odpowiednie wapnowanie sprzyja wegetacji roślin, poprawia plonowanie i zmniejsza wydatki rolnika na nawozy mineralne.

Jakie są rodzaje nawozów wapniowych i czy warto je stosować?

Środki stosowane do wapnowania można podzielić na zawierające wapno tlenkowe (CaO) i zawierające wapno węglanowe (CaCO3).

1. Nawozy wapniowe tlenkowe (wapno palone) powstają przez wyprażanie wapieni w wysokich temperaturach (ponad 1000°C). Mają wysoką zawartość CaO (ponad 60%) i polecane są do stosowania na glebach ciężkich i średnich. Potrafią w krótkim czasie poprawić pH gleby, dlatego ich stosowanie na glebach lekkich jest ryzykowne.
2. Nawozy wapniowe węglanowe (kreda pylista, mączka wapienna, kreda jeziorna, wapniak mielony) to rozkruszone i zmielone skały wapienne o zawartości co najmniej 40% CaO i różnym stopniu chemicznej czystości. Wapno węglanowe polecane jest na gleby lekkie. Geologicznie młodsza od wapieni kreda charakteryzuje się wysoką reaktywnością. 
3. Nawozy wapniowo-magnezowe uzyskuje się z dolomitów poprzez ich prażenie lub mielenie.
4. Środki do wapnowania mogą być produktem ubocznym w różnych procesach produkcyjnych:

• wapno defekacyjne (ekstrakcja cukru),
• wapno pokarbidowe (produkcja etylenu),
• wapno posiarkowe (flotacja siarki),
• wapno pocelulozowe,
• wapno posodowe.

Czy można siać nawóz bezpośrednio po wapnowaniu?

Zabieg wapnowania najczęściej przeprowadza się po żniwach, późnym latem i jesienią. Wapno musi zostać równomierne rozprowadzone w całej aktywnej warstwie gleby i mieć odpowiedni czas na dobroczynne działanie. Nawożenie mineralne nie jest wskazane bezpośrednio po wapnowaniu, ponieważ wapno nie jest obojętne chemicznie. Wchodząc w reakcje ze składnikami nawozów, mogą zniwelować działanie wielu z nich, zwłaszcza fosforu i azotu. 

Czy można stosować wapno z nawozem?

Łączne wykonywanie zabiegów np. nawożenia dolistnego i aplikacji środków ochrony roślin ma swoje ekonomiczne uzasadnienie. Generalnie odradza się łączenia wapnowania z innymi zabiegami nawozowymi ze względu na chemiczną aktywność środków do wapnowania. Dotyczy to zwłaszcza nawozów zawierających fosfor, wieloskładnikowych (NPK), amonowych, saletrzano-amonowych, superfosfatów i mocznika. Wyższe pH powoduje, że fosfor, który w glebie jest mało ruchliwy, zostaje uwsteczniony do postaci nierozpuszczalnej w wodzie, a więc niemożliwej do pobrania przez rośliny. Pod wpływem wapna nawozowego ze związków amonowych uwalnia się i ulatnia amoniak. Miesiąc przed i po wapnowaniu nie powinno się stosować nawozów zawierających fosfor i amonową postać azotu. Nie ma natomiast przeciwwskazań do łączenia wapnowania z nawożeniem potasem.