Jakie gatunki traw wybrać do mieszanek?

Łąki i pastwiska stanowią ważne źródło tanich i wartościowych pasz objętościowych. Produktywność łąk i pastwisk oraz jakość uzyskiwanej z nich paszy wpływa na zdrowotność zwierząt hodowlanych i wyniki ekonomiczne. Zakup odpowiedniej mieszanki traw zwróci się w postaci mniejszych powierzchni niedojadów na pastwiskach oraz większych zbiorów zielonej masy i siana z łąk kośnych. Dobór gatunków traw zależy od stanowiska, wilgotności terenu i sposobu wykorzystania użytków.

Rodzaj gleby, poziom wilgotności i sposób użytkowania warunkują dobór traw i roślin motylkowych do mieszanek na użytki zielone. Mieszanki pastwiskowe oprócz walorów smakowych (poszczególne gatunki zwierząt mają nieco inne upodobania smakowe) powinny być bardziej odporne na wydeptywanie. Mieszanki do łąk kośnych powinny zapewniać efektywny przyrost zielonej masy i jej skład, pozwalający uzyskać wartościowe siano, kiszonkę lub sianokiszonkę.

Jakie trawy zasiać na pastwiska?

Mieszanka traw na pastwiska powinna zawierać trawy niskie, odporne na udeptywanie i przygryzanie. Trawy pastwiskowe powinny zapewnić dobre zadarnienie stanowiska i szybką regenerację po spasaniu. Nie bez znaczenia jest też ich strawność, smakowitość i walory prozdrowotne.

Warunki te spełnia przede wszystkim życica trwała oraz kostrzewa łąkowa, tymotka łąkowa, koniczyna biała i festulolium (międzygatunkowy mieszaniec kostrzewy łąkowej i życicy trwałej, który łączy w sobie najlepsze cechy tych traw z rodziny wiechlinowatych).

Dodatek roślin bobowatych (motylkowych) jest zalecany na stanowiskach ubogich w azot.

Pastwiska dla krów mlecznych powinny zawierać dużo gatunków poprawiających mleczność, a dla opasów gatunki wysokobiałkowe. Niewskazane są niektóre gatunki dobrze zadarniające stanowiska, takie jak wiechlina łąkowa i kostrzewa czerwona, ze względu na ich małą strawność i słabe walory smakowe.

Większość pastwisk zajmuje stanowiska o dużej wilgotności, które nie nadają się do użytkowania rolnego. Przy wyborze mieszanek traw trzeba zwrócić uwagę na wymagania siedliskowe roślin wchodzących w skład mieszanek. Inne gatunki wysiewamy na stanowiska o uregulowanych stosunkach wodnych, inne na gleby o nieuregulowanych stosunkach wodnych. Na glebach lekkich i siedliskach suchych w skład mieszanek traw pastwiskowych wchodzą w odpowiednich proporcjach gatunki mniej smakowite, ale lepiej znoszące okresowe niedobory wody, szybko odrastające, silnie zadarniające i zapobiegające powstawaniu łysych plam, takie jak kupkówka pospolita, rajgras wyniosły, wiechlina łąkowa i kostrzewa czerwona.

Jakie trawy zasiać na łąki?

Łąki kośne wymagają dużego udziału traw wysokich. Na stanowiskach u nieuregulowanych stosunkach wodnych sprawdzi się kostrzewa trzcinowa miękkolistna, która nosi zarówno nadmiar, jak i niedostatek wilgoci.

Ponadto w mieszankach traw łąkowych spotykamy często szybko rosnące i dające wysoki zbiór masy zielonej lub siana kostrzewę łąkową, kupkówkę pospolitą, tymotkę łąkową, życicę wielokwiatową, życicę trwałą lub życicę westerwoldzką. Z roślin bobowatych (motylkowych) na stanowiska okresowo suche (ale o wysokim pH) polecana jest lucerna siewna, a na stanowiska wilgotne koniczyna czerwona. Skład mieszanki powinien być dostosowany do wilgotności stanowiska, przeznaczenia rosnących tam traw oraz rodzaju gleb.

Na stanowiskach o optymalnej, uregulowanej wilgotności spotyka się życicę trwałą i tymotkę łąkową. Łąki często występują na podłożu torfowym, na którym dobrze sobie radzi mietlica biaława, wiechlina łąkowa, mozga trzcinowata, tymotka łąkowa czy koniczyna szwedzka.

Na łąkach okresowo zalewanych wodą dochodzi do wnikania wody w strefę aeracji, niedoboru tlenu w glebie i obumierania korzeni. W takich warunkach sprawdzają się rośliny o mocnym i głęboko sięgającym systemie korzeniowym, takie jak kostrzewa trzcinowa, mietlica biaława i wyczyniec łąkowy. Kiedy stanowisko nie odpowiada wymaganiom siedliskowym danego gatunku trawy, zaczyna on wypadać z runi, a jego miejsce zajmują pospolite chwasty.

Dobór składników mieszanek musi być też dostosowany do wymagań pokarmowych zwierząt. Pasza objętościowa oprócz błonnika wspierającego pracę jelit powinna zawierać jak najwięcej cennego białka.

Jaka wysokość roślin na łąkach?

Odpowiednie ustalenie terminu pierwszego pokosu i właściwa wysokość koszenia mają decydujący wpływ na prawidłowe użytkowanie łąki, w tym zwłaszcza ilość i jakość pozyskiwanej paszy. Zalecana wysokość koszenia traw to 5-6 cm, ale ostatni pokos powinien być o 1-2 cm wyżej. Lucernę kosimy nieco wyżej niż trawy (6-7 cm).

• Zbyt niskie koszenie powoduje zanieczyszczenie zielonki glebą i bakteriami glebowymi, odsłonięcie gleby i ryzyko jej przesuszenia oraz spowolnienie regeneracji i opóźnienie odrostu skoszonych roślin.
• Zbyt wysokie koszenie utrudnia rozwój nowych pędów i ułatwia rozwój chwastów.

Dla prawidłowego rozwoju użytków zielonych zaleca się naprzemienne ich użytkowanie, czyli okresowe spasanie łąk i koszenie pastwisk.