- today 2023-11-20
Mangan jest mikroelementem, który odgrywa istotną rolę w prawidłowym przebiegu fotosyntezy u roślin poprzez uaktywnianienie enzymów istotnych w syntezie chlorofilu. Bierze także udział w regulacji gospodarki hormonalnej rośliny, tworzeniu chloroplastów i zwiększaniu odporności na choroby. W związku z tym jego braki mogą wpływać negatywnie na całość upraw, zwiększając ich podatność na schorzenia. Mangan ma kluczowe znaczeniena pierwszych etapach wzrostu i rozwoju roślin.
Działanie manganu zostało udowodnione w wypadku zbóż. Dzięki niemu szybciej one zakwitają oraz lepiej się rozwijają. Ten pierwiastek dobrze wpływa na jakość ziarna, a zbożem szczególnie wrażliwym na jego niedobór jest owies. Mangan jest istotny także dla rozwoju upraw pszenicy i jęczmienia. Dotyczy to zarówno odmian jarych, jak i ozimych. Inne rośliny manganolubne to: ziemniaki, kukurydza, buraki cukrowe, rzepak ozimy oraz rośliny strączkowe.
Oznaki niedoboru manganu
O niedoborze manganu informują zmiany w zabarwieniach liści, które wynikają z zaburzeń w wytwarzaniu chlorofilu, czego efektem są: cętkowana chloroza, smugowate plamy pomiędzy żyłkami liści oraz ich opadanie. Przyczyny podobnych zmian mogą leżeć także w infekcjach wywołanych przez patogeny, wirusy i lęgowce. Często jednak ich pochodzenie jest nieinfekcyjne, związane z niedoborem niektórych pierwiastków, np. azotu, magnezu i manganu.
Działanie manganu na odporność roślin
Działanie manganu jest istotne również ze względu na jego udział w tworzeniu odporności na urazy mechaniczne u roślin. Wpływa on na odpowiednią zawartość lignin, a co za tym idzie na sztywność ścian komórkowych i ogólną wytrzymałość łodyg roślin. Oddziałuje także na rozwój systemu korzeniowego, ponieważ pobudza gromadzenie fosforu. Nienajlepsza kondycja korzeni to jeden z symptomów braku manganu. Widoczne są wtedy zahamowania w ich wzroście oraz przewężenia, co ma negatywny wpływ na przewodzenie roztworu glebowego do części nadziemnej rośliny. Dzięki temu, że mangan stymuluje przyrost systemu korzeniowego, sprzyja większej mrozodporności roślin i wspomaga ich wytrzymałość w czasie suszy.
Obecność manganu w glebie i jej znaczenie
Zawartość przyswajalnego manganu determinują przede wszystkim dwa czynniki: odczyn oraz wilgotność gleby. Większą zawartość manganu można zaobserwować w glebach o odczynie kwaśnym. Im bardziej kwaśna jest gleba, tym zwiększa się rozpuszczalność oraz przyswajalność tego pierwiastka. Mangan ma działanie toksyczne na niektóre patogeny glebowe, co ogranicza możliwość wystąpienia chorób. W ten sposób wspomaga budowanie przyjaznego środowiska dla wzrostu roślin. Jednak na glebach bardzo zakwaszonych koncentracja manganu przyswajalnego może okazać się szkodliwa i toksyczna także dla roślin. Dostępność tego pierwiastka jest większa w glebach dobrze uwilgotnionych.
Nawożenie roślin preparatami z manganem
Nawożenie manganem może przybrać formę aplikacji zaprawy donasiennej lub nawożenia dolistnego. Ta pierwsza forma służy temu, aby zapewnić dostępność tego pierwiastka młodym uprawom. Dolistne dokarmianie manganem jest istotne w wypadku gleb słabiej uwilgotnionych oraz w czasie suszy. Można je wówczas stosować razem z innymi preparatami do ochrony roślin. Należy też określić, czy nawożenie manganemma charakter profilaktyczny czy interwencyjny, związany z ujawnieniem się symptomów niedoboru tego mikroelementu w roślinach.