Szkodniki w rzepaku. Zwalczenie i ochrona wiosną i jesienią

W Polsce występuje około 30 gatunków szkodników, które mogą żerować na plantacji rzepaku, przy czym kilka z nich stanowi wyjątkowe zagrożenie dla jakości plonów.

Przyczyną wzrostu ich nasilenia mogą być zmienne warunki klimatyczne (podwyższone temperatury i wilgotność), a także zmiany w zakresie technologii na polach (m.in. uprawy bezorkowe czy uproszczenia w płodozmianie).

Jakie szkodniki w rzepaku zagrażają najbardziej oraz w jaki sposób się przed nimi bronić?

Chowacz podobnik w rzepaku

Ten niewielki, czarno-szary chrząszcz z rodziny ryjkowcowatych sam może nie wyrządza wielkich szkód, niemniej toruje drogę dla znacznie groźniejszego szkodnika, a mianowcie pryszczarka kapustnika.

Larwy tego pierwszego, wyjadając nasiona i wychodząc z łuszczyn, tworzą małe otwory, dzięki czemu powstaje dostęp dla przedstawicieli drugiego gatunku.

Czynione przez chrząszcza podobnika szkody następują wiosną, gdy temperatura osiąga około 13ºC.

Jest to gatunek zimujący, który w okresie wiosennym opuszcza swoje schronienie, a następnie żeruje na plantacjach rzepaku w początkowej fazie kwitnienia roślin.

Samice wygryzyją ścianę łuszczyn i składają jaja, gdzie następnie żeruje jedna larwa.

Niszczy ona średnio od 4-7 nasion, z kolei łuszczyna staje się delikatnie zdeformowana i przedwcześnie żółta.

Jak wygląda ochrona rzepaku ozimego przed szkodnikami tego gatunku?

Momentem w którym warto zdecydować się na zabieg insektycydowy jest stwierdzenie obecności 4 chrząszczy na 25 roślinach.

Poziom szkód można również zmniejszyć za pomocą izolacji przestrzennej od roślin krzyżowych, a także wysiewu odmian późno zakwitających.

Sprawdź też jak wygląda ochrona rzepaku przed chorobami grzybowymi.

Pryszczarek kapustnik - szkody w uprawie rzepaku

Pierwsze pokolenie tego szkodnika, przypominającego małego komara, atakuje plantacje rzepaka na początku kwietnia, a następnie w maju.

Samice składają jaja do łuszczyn w otwory, które powstały za sprawą chowacza.

Następnie larwy (w jednej łuszczynie może być ich kilkadziesiąt) niszczą nasiona oraz wewnętrzne ściany łuszczyn, które są przez to nabrzmiałe i przedwcześnie pękają.

Szkody pryszczarka kapustnika mają najczęściej miejsce na obrzeżach pól.

Jak wyglada zwalczanie szkodników w rzepaku tego rodzaju?

Aby podjąć się chemicznej ochrony rzepaku, warto na samym początku dokonać oceny liczebności szkodnika (w okresie kwitnienia rośliny).

Mowa w tej kwestii o monitoringu czerpakiem (strząsania muchówek do czerpaka).

Analizie poddaje się około 100-150 roślin, wybierając w różnych miejsach 10 dowolnych sztuk.

Próg szkodliwości, w przypadku terenów rzadkiego występowania chowacza podobnika, wynosi 1 muchówkę pryszczarka na 1 roślinę (w odwrotnej sytuacji jest to 1 muchówka na 3-4 rośliny).

Chemiczne zwalczanie szkodników w rzepaku zazwyczaj powinno odbywać się w fazie opadania płatków kwiatowych, warto jednak podjąć się przed wybranych metod agrotechnicznych.

Sprawdź też jak powinno wyglądać skracanie rzepaku.

Słodyszek rzepakowy - kiedy atakuje i jak sobie z nim radzić?

Gatunek ten zaliczany jest do rodziny łyszczynkowatych, a nalot jego przedstawicieli zależny jest od warunków pogodowych i może być rozciągnięty w czasie (trwać nawet do kilku tygodni).

Największe zagrożenie istnieje w fazie rozwoju pąków kwiatowych (od “zielonego pąka” do BBCH 57).

Szkody powodowane przez słodyszka rzepakowego są znaczące, gdyż szkodnik żywi się pyłkiem i pąkami kwiatów, przez co te następnie usychają, nie dając w konsekwencji plonów.

Warto jednak mieć na uwadze, że jego larwy żywią się tylko nektarem i pyłkiem, przez co nie są tak szkodliwe.

Jak chronić rzepak przed słodyszkiem rzepakowym?

Warto oczywiście podjąć zabiegi agrotechnicznie m.in. stosowanie płodozmianu, zachowanie izolacji od roślin kapustowatych czy odpowiednie nawożenie.

Gdy jednak po obserwacji pola zostanie stwierdzony próg szkodliwości na poziomie 1-2 chrząszcze na roślinę (faza zwartego kwiatostanu) lub 3-5 chrząszczy (faza luźnego kwiatostanu), należy podjąć się chemicznego zwalczania słodyszka rzepakowego.

Warto jednak nie stosować tych samych insektycydów co roku, gdyż populacja może się na nie uodopornić. Warto wiedzieć o szkodnikch w rzepaku ozimym wiosną i jesienią.

Ochrona rzepaku przed szkodnikami - nasze rekomendacje

Co na pchełkę rzepakową, pchełkę zieraną?

DECIS MEGA 50 EW

(deltametryna (związek z grupy pyretroidów) – 50 g/l (4,80 %)),

Dawkowanie Decis Mega 50 EW: 0,15 l/ha.

DELMETROS 100 SC

(deltametryna (związek z grupy pyretroidów) - 100 g/l (9,53%)),

Dawkowanie Delmetros 100 SC: 0,05 l/ha.

INAZUMA  130 WG 

(diacetamipryd(związek z grupy pochodnych neonikotynoidów) – 100 g/kg (10%); lambda-cyhalotryna (związek z grupy pyretroidów) – 30 g/kg (3%)),

Dawkowanie Inazuma 130 WG: 0,25-0,30 kg/ha,

Wyższa dawka przy intensywnym nalocie szkodnika.

SPARVIERO 100 SC

(lambda-cyhalotryna (związek z grupy syntetycznych pyretroidów) – 100 g/l (9,53%)),

Dawkowanie Sparviero 100 SC: 0,07 l/ha.

Dawka wody na 1ha to okolo 300l,

Rozwój liści BBCH 10-20.

Co na tantnisia krzyżowiaczka?

INAZUMA  130 WG 

(diacetamipryd(związek z grupy pochodnych neonikotynoidów) – 100 g/kg (10%); lambda-cyhalotryna (związek z grupy pyretroidów) – 30 g/kg (3%)),

Dawkowanie Inazuma 130 WG: 0,25-0,30 kg/ha,

Wyższa dawka przy intensywnym nalocie szkodnika. Można dołączyć do zabiegu jakiś adjuwant (np. Slippa, Protector).

Co na śmietkę kapuścianą?

DELMETROS 100 SC 

(deltametryna (związek z grupy pyretroidów) - 100 g/l (9,53%)),

Dawkowanie Delmetros 100 SC: 0,05 l/ha.

INAZUMA  130 WG 

(diacetamipryd(związek z grupy pochodnych neonikotynoidów) – 100 g/kg (10%); lambda-cyhalotryna (związek z grupy pyretroidów) – 30 g/kg (3%)),

Dawkowanie Inazuma 130 WG: 0,25-0,30 kg/ha,

W celu uwypuklenia efektu szkodnika, można zwiększyć ilość wody do 400 l/ha. Można także dołożyć do zabiegu Fastac Active 0,3 l/ha. Stosować do momentu 3 liścia.

Co na gnatarza rzepakowca?

Faza rzepaku BBCH 10-20 (rozwój liści) oraz BBCH 60-79 (kwitnienie, koniec rozwoju łuszczyn)

DECIS MEGA 50 EW

(deltametryna (związek z grupy pyretroidów) – 50 g/l (4,80 %)),

Dawkowanie Decis Mega 50 EW: 0,15 l/ha.

KARATE ZEON 50 CS

(lambda-cyhalotryna (związek z grupy pyretroidów) – 50 g/l (4,81%)),

Dawkowanie Karate Zeon 50 CS: 0,12-0,15 l/ha.

Nie opóżniać zabiegu, nawet jeśli nasiona rzepaku były zaprawiane.

Co na mszyce?

Pryskać, gdy po przeprowadzeniu lustracji wczesną wiosną, bądź jeszcze jesienią zauważymy dużą ilość szkodników.

DECIS MEGA 50 EW

(deltametryna (związek z grupy pyretroidów) – 50 g/l (4,80 %)),

Dawkowanie Decis Mega 50 EW: 0,15 l/ha

INAZUMA  130 WG 

(diacetamipryd(związek z grupy pochodnych neonikotynoidów) – 100 g/kg (10%); lambda-cyhalotryna (związek z grupy pyretroidów) – 30 g/kg (3%)),

Dawkowanie Inazuma 130 WG: 0,25-0,30 kg/ha

Co na chowacza brukwiaczka?

Pryskać po pojawieniu się pierwszych chrząszczy. Podczas długiej, chłodnej wiosny zabiegi należy powtarzać.

DECIS MEGA 50 EW

(deltametryna (związek z grupy pyretroidów) – 50 g/l (4,80 %)),

Dawkowanie Decis Mega 50 EW: 0,15 l/ha.

DELTAKILL

(deltametryna (związek z grupy pyretroidów) –25 g/l (2,77 %)),

Dawkowanie Deltakill: 0,3 l/ha. 

FASTAC ACTIVE 050 ME

(alfa – cypermetryna (związek z grupy pyretroidów) 50 g/l - (5,02%)),

Dawkowanie Fastac Active 050 ME: 0,1-0,15 l/ha.

INAZUMA  130 WG 

(diacetamipryd(związek z grupy pochodnych neonikotynoidów) – 100 g/kg (10%); lambda-cyhalotryna (związek z grupy pyretroidów) – 30 g/kg (3%)),

Dawkowanie Inazuma 130 WG: 0,16-0,20 kg/ha,

KARATE ZEON 50 CS

(lambda-cyhalotryna (związek z grupy pyretroidów) – 50 g/l (4,81%)),

Dawkowanie Karate Zeon 50 CS: 0,125 l/ha.

MAVRIK VITA 240 EW

(tau-fluwalinat (związek z grupy pyretroidów) - 240 g/l (22,06%)),

Dawkowanie Mavrik Vita 240 EW: 0,2-0,3 l/ha.

SIVANTO ENERGY

(flupyradifuron (substancja z grupy butenolidów) - 75 g/l, deltametryna (substancja z grupy pyretroidów) - 10 g/l)

Dawkowanie Sivanto Energy: 0,75 l/ha.

Co na chowacza czterozębnego?

Szkodnik występuje na plantacjach od początku wzrostu pędu głównego na wiosnę, do końca fazy pąkowania.

CARNADINE 200 SE

(acetamipryd (związek z grupy neonikotynoidów) 200 g/l (17,6%)),

Dawkowanie Carnadine 200 SE: 0,15-0,3 l/ha.

W przypadku wystąpienia większego nalotu szkodnika możemy zwiększyć ilość wody, a także ilość środka.

DECIS MEGA 50 EW

(deltametryna (związek z grupy pyretroidów) – 50 g/l (4,80 %)),

Dawkowanie Decis Mega 50 EW: 0,1 l/ha.

DELCAPS 050 SC 

(deltametryna (związek z grupy pyretroidów) – 50 g/l (4,9 % w/w)),

Dawkowanie Delcaps 050 SC: 0,08-0,1 l/ha.

INAZUMA  130 WG 

(diacetamipryd(związek z grupy pochodnych neonikotynoidów) – 100 g/kg (10%); lambda-cyhalotryna (związek z grupy pyretroidów) – 30 g/kg (3%)),

Dawkowanie Inazuma 130 WG: 0,16-0,25 kg/ha,

MAVRIK VITA 240 EW

(tau-fluwalinat (związek z grupy pyretroidów) - 240 g/l (22,06%)),

Dawkowanie Mavrik Vita 240 EW: 0,2 l/ha.

DELTAKILL

(deltametryna (związek z grupy pyretroidów) –25 g/l (2,77 %)),

Dawkowanie Deltakill: 0,3 l/ha. 

MOSPILAN 20 SP

(acetamipryd - związek z grupy pochodnych neonikotynoidów - 20%),

Dawkowanie Mospilan 20 SP: 0,2-0,25 kg/ha.

SHERPA 100 EC

(cypermetryna (związek z grupy pyretroidów)-100 g/l (10,76 %))

Dawkowanie Sherpa 100 EC: 0,25 l/ha.

SIVANTO ENERGY

(flupyradifuron (substancja z grupy butenolidów) - 75 g/l, deltametryna (substancja z grupy pyretroidów) - 10 g/l)

Dawkowanie Sivanto Energy: 0,75 l/ha.

Co na słodyszka?

Owad na plantacji pojawia się od początku pąkowania i żeruje do momentu pełni kwitnienia rzepaku. Opryski należy wykonywać po zaobserwowaniu obecności pierwszych szkodników.

APIS 200 SE 

(acetamipryd (związek z grupy neonikotynoidów)- 200g/l (18,80%)),

Dawkowanie Apis 200 SE: 0,12-0,25 l/ha.

BUTISAN AVANT Z IGUANA PACK

(metazachlor (związek z grupy chloroacetoanilidów) –300 g/l (26%); dimetenamid-P (związek z grupy acetamidów) –100 g/l (8,7%); chinomerak (związek z grupy kwasów chinolinokarboksylowych) –100 g/l (8,7%); chlopyralid (związek z grupy pochodnych pirydyn) - 240 g/l (20,24%); pikloram (związek z grupy pochodnych pirydyn) - 80 g/l (6,75%); aminopyralid (związek z grupy pochodnych pirydyn) - 40 g/l (3,37%)),

Dawkowanie Butisan Avant Z Iguana Pak: 0,15 l/ha.

CARNADINE 200 SE

(acetamipryd (związek z grupy neonikotynoidów) 200 g/l (17,6%)),

Dawkowanie Carnadine 200 SE: 0,18-0,3 l/ha.

W przypadku wystąpienia większego nalotu szkodnika możemy zwiększyć ilość wody, a także ilość środka.

CYPERKILL MAX 500 EC

(cypermetryna (związek z grupy pyretroidów) - 500 g/l (51,6 %)),

Dawkowanie Cyperkill Max 500 EC: 0,05 l/ha.

DECIS MEGA 50 EW

(deltametryna (związek z grupy pyretroidów) – 50 g/l (4,80 %)),

Dawkowanie Decis Mega 50 EW: 0,1 l/ha.

DELCAPS 050 SC 

(deltametryna (związek z grupy pyretroidów) – 50 g/l (4,9 % w/w)),

Dawkowanie Delcaps 050 SC: 0,1 l/ha.

DELMETROS 100 SC 

(deltametryna (związek z grupy pyretroidów) - 100 g/l (9,53%)),

Dawkowanie Delmetros 100 SC: 0,05 l/ha.

FASTAC ACTIVE 050 ME

(alfa – cypermetryna (związek z grupy pyretroidów) 50 g/l - (5,02%)),

Dawkowanie Fastac Active 050 ME: 0,2-0,3 l/ha.

LOS OVADOS 200 SE

(acetamipryd (związek z grupy neonikotynoidów) - 200 g/l (18,80%)),

Dawkowanie Los Ovados 200 SE: 0,12-0,25 l/ha.

MAVRIK VITA 240 EW

(tau-fluwalinat (związek z grupy pyretroidów) - 240 g/l (22,06%)),

Dawkowanie Mavrik Vita 240 EW: 0,2 l/ha.

MOSPILAN 20 SP

(acetamipryd - związek z grupy pochodnych neonikotynoidów - 20%),

Dawkowanie Mospilan 20 SP: 0,08-0,12 kg/ha.

SHERPA 100 EC

(cypermetryna (związek z grupy pyretroidów)-100 g/l (10,76 %))

Dawkowanie Sherpa 100 EC: 0,25-0,30 l/ha.

SPARVIERO 100 SC

(lambda-cyhalotryna (związek z grupy syntetycznych pyretroidów) – 100 g/l (9,53%)),

Dawkowanie Sparviero 100 SC: 0,075 l/ha.

SUMI-ALPHA 050 EC 

(esfenwalerat (związek z grupy pyretroidów) - 50 g w 1 litrze środka (5,54%)),

Dawkowanie Sumi-Alpha 050 EC: 0,25 l/ha.

SUMICIDIN 050 EC

(esfenwalerat (związek z grupy pyretroidów) - 50 g w 1 litrze środka (5,54%)),

Dawkowanie Sumicidin 050 EC: 0,25 l/ha.

SIVANTO ENERGY

(flupyradifuron (substancja z grupy butenolidów) - 75 g/l, deltametryna (substancja z grupy pyretroidów) - 10 g/l)

Dawkowanie Sivanto Energy: 0,75 l/ha.

Co na chowacza podobnika/pryszczarka kapustnika?

Oprysk wykonujemy w fazie opadających płatków kwiatowych oraz po wykształceniu się pierwszych łuszczyn.

WAŻNE!!! Zabieg należy wykonać po odlocie pszczół!

W przypadku wystąpienia kolejnego nalotu, zabieg powtórzyć po 7-10 dniach.

APIS 200 SE 

(acetamipryd (związek z grupy neonikotynoidów)- 200g/l (18,80%)),

Dawkowanie Apis 200 SE: 0,12-0,25 l/ha.

CARNADINE 200 SE

(acetamipryd (związek z grupy neonikotynoidów) 200 g/l (17,6%)),

Dawkowanie Carnadine 200 SE: 0,15-0,3 l/ha.

CYPERKILL MAX 500 EC

(cypermetryna (związek z grupy pyretroidów) - 500 g/l (51,6 %)),

Dawkowanie Cyperkill Max 500 EC: 0,05 l/ha.

DECIS MEGA 50 EW

(deltametryna (związek z grupy pyretroidów) – 50 g/l (4,80 %)),

Dawkowanie Decis Mega 50 EW: 0,15 l/ha.

FASTAC ACTIVE 050 ME

(alfa – cypermetryna (związek z grupy pyretroidów) 50 g/l - (5,02%)),

Dawkowanie Fastac Active 050 ME: 0,15-0,3 l/ha.

INAZUMA  130 WG 

(diacetamipryd(związek z grupy pochodnych neonikotynoidów) – 100 g/kg (10%); lambda-cyhalotryna (związek z grupy pyretroidów) – 30 g/kg (3%)),

Dawkowanie Inazuma 130 WG: 0,16-0,20kg/ha,

KARATE ZEON 50 CS

(lambda-cyhalotryna (związek z grupy pyretroidów) – 50 g/l (4,81%)),

Dawkowanie Karate Zeon 50 CS: 0,125-0,150 l/ha.

LOS OVADOS 200 SE

(acetamipryd (związek z grupy neonikotynoidów) - 200 g/l (18,80%)),

Dawkowanie Los Ovados 200 SE: 0,12-0,25 l/ha.

MAVRIK VITA 240 EW

(tau-fluwalinat (związek z grupy pyretroidów) - 240 g/l (22,06%)),

Dawkowanie Mavrik Vita 240 EW: 0,2 l/ha.

MOSPILAN 20 SP

(acetamipryd - związek z grupy pochodnych neonikotynoidów - 20%),

Dawkowanie Mospilan 20 SP: 0,12-0,15 kg/ha.

SUMI-ALPHA 050 EC 

(esfenwalerat (związek z grupy pyretroidów) - 50 g w 1 litrze środka (5,54%)),

Dawkowanie Sumi-Alpha 050 EC: 0,25 l/ha.

SUMICIDIN 050 EC

(esfenwalerat (związek z grupy pyretroidów) - 50 g w 1 litrze środka (5,54%)),

Dawkowanie Sumicidin 050 EC: 0,25 l/ha.

SIVANTO ENERGY

(flupyradifuron (substancja z grupy butenolidów) - 75 g/l, deltametryna (substancja z grupy pyretroidów) - 10 g/l)

Dawkowanie Sivanto Energy: 0,5 l/ha.

Co na mszycę kapuścianą?

To szkodniki w rzepaku jesienią, bądź wiosną.

W trakcie wykształcania łuszczyn. największe straty są powodowane wówczas, gdy wraz z wystąpieniem szkodnika zbiegną się w czasie okresowe niedobory wody.

Najczęściej opryskuje się brzegi plantacji.

DECIS MEGA 50 EW

(deltametryna (związek z grupy pyretroidów) – 50 g/l (4,80 %)),

Dawkowanie Decis Mega 50 EW: 0,15 l/ha.

FASTAC ACTIVE 050 ME

(alfa – cypermetryna (związek z grupy pyretroidów) 50 g/l - (5,02%)),

Dawkowanie Fantac Active 050 ME: 0,2-0,3 l/ha.

W każdym zabiegu minimalna ilość cieczy to 300 l/ha.