Środki na ćmę bukszpanową, pułapki 

Ćmę bukszpanową można eliminować zarówno przy pomocy środków owadobójczych jak i fizycznie przy użyciu pułapek feromonowych. Jeśli chodzi o insektycydy, to mamy szeroki wybór środków, również tych posiadających atest do stosowania w uprawach ekologicznych, dzięki którym możemy skutecznie wyeliminować larwy i gąsienice. Jako uzupełnienie należy stosować pułapki, które pozwalają na odłowienie samców owada i zatrzymanie w ten sposób cyklu rozrodczego całej populacji. Dostępne są zarówno pułapki z wymiennym wkładem, jak i jednorazowego użytku.

Co to jest ćma bukszpanowa?

Ćma bukszpanowa to gatunek motyla, który przywędrował do Europy z Azji południowo wschodniej, zawleczony najprawdopodobniej z sadzonkami roślin. Na początku pojawiła się w Niemczech, a do Polski dotarła około 2012 r. i szybko zaczęła się rozprzestrzeniać. Ponieważ nie posiadała w naszej strefie klimatycznej naturalnych wrogów, stała się gatunkiem inwazyjnym. Jej gąsienice żerują przede wszystkim na roślinach bukszpanu (buxus), zjadając całkowicie zarówno liście jak i delikatniejsze pędy, co prowadzi do powstania tzw. gołożerów. Jest szczególnie trudna do wczesnego rozpoznania, gdyż samice składają jaja w głębi korony bukszpanu, co z racji jego zwartego pokroju utrudnia szybkie wykrycie zagrożenia. Dodatkowo gąsienice we wczesnych stadiach rozwoju mają kolor zielony, i żerują na spodniej stronie liścia. W ciągu jednego sezonu owad potrafi przejść nawet 3 do 4 cykli rozwojowych, co oznacza, że będzie w stanie całkowicie zniszczyć roślinę, jeśli nie przystąpimy do jego zwalczania.

Co na gąsienice ćmy bukszpanowej?

Żerowanie gąsienic ćmy bukszpanowej możemy rozpoznać w początkowej fazie tylko dzięki uważnej obserwacji. Dlatego też zaleca się rutynowy obchód ogrodu i przeglądanie liści, również od spodniej strony i we wnętrzu krzewu. Niepokój powinny wzbudzić wytwarzane przez gąsienice oprzędy, przypominające pajęczyny na liściach. W przypadku zaobserwowania gąsienic można oczywiście próbować usuwać je mechanicznie, ale miałoby to sens jedynie w przypadku bardzo małych krzewów. Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest zastosowanie oprysku właściwym insektycydem natychmiast po zaobserwowaniu szkodników.

Popularnym środkiem stosowanym na ćmę bukszpanową jest Lepinox Plus. Jest preparatem biologicznym, dlatego może być stosowany w uprawach ekologicznych. Ma działanie żołądkowe, czyli gąsienice giną po jego spożyciu po upływie około doby. Sprzedawany jest jako granulat do stosowania w formie oprysku roztworem wodnym, który należy powtarzać co 2 – 3 tygodnie. Wśród preparatów biologicznych polecanym środkiem jest także XenTari WG. Jest to insektycyd dedykowany zwalczaniu gąsienic motyli żerujących na bukszpanie, ale też na na drzewach owocowych lub roślinach kapustnych. Dla zwiększenia skuteczności zabiegu należy zastosować adiuwant Protector

Inny bardzo skuteczny insektycyd, używany przeciwko ćmie bukszpanowej to Mospilan, działający systemicznie i powierzchniowo, dzięki czemu skutecznie zwalcza gąsienice i owady. Oprócz ochrony bukszpanu może być także stosowany do zwalczania szkodników drzew owocowych. Preparat stosujemy nalistnie w postaci oprysków, zachowując przynajmniej tygodniowe odstępy między zabiegami. Warto też pamiętać, że najlepsze efekty uzyskamy stosując środki ochrony roślin razem z odpowiednio dobranym adiuwantem, czyli substancją wspomagającą jego działanie – w tym przypadku może to być adiuwant Slippa.

Co na motyle ćmy bukszpanowej?

Oprócz eliminacji już żerujących gąsienic, równie istotne jest zatrzymanie procesu rozmnażania dorosłych owadów. Ćma bukszpanowa jest stosunkowo trudna do zauważenia, gdyż składa jaja w głębi krzewów. Dlatego najskuteczniejszym sposobem jej eliminacji jest odłowienie z obecnej w naszym ogrodzie populacji samców, dzięki czemu zatrzymamy proces rozmnażania owadów i wyeliminujemy pojawianie się nowych gąsienic. W tym celu możemy zastosować pułapki feromonowe, które przyciągają dorosłe owady płci męskiej poprzez zapach, a następnie uniemożliwiają się ich wydostanie na zewnątrz. Dla uzyskania największej skuteczności pułapki instaluje się w bezpośrednim sąsiedztwie krzewów bukszpanu. Pułapki są rozwiązaniem bezpiecznym dla środowiska.

W handlu dostępne są różne modele pułapek np. wielorazowego użytki pułapki kominowo-lejkowe zwane też buxtrap lub jednorazowe pułapki delta w formie daszku. Te pierwsze posiadają wymienny wkład zawierający feromony, dzięki czemu można używać ich przez cały sezon, a nawet w kolejnych latach. Wymagają jednak systematycznej wymiany wkładu oraz oczyszczania wnętrza z martwych owadów i wymiany znajdującej się we wnętrzu wody. Skuteczność wkładu feromonowego wynosi około 4 do 6 tygodni i po tym okresie należy go wymienić. Z kolei pułapki typu delta możemy w całości wyrzucić po zakończeniu ich działania. Jeśli chodzi o skuteczny zasięg pułapek, to przyjmuje się, że w nasadzeniach liniowych typu żywopłot należy umieścić je co około 5 mb, a z kolei w nasadzeniach powierzchniowych jedną na ok. 20 mkw.

Dlaczego warto zwalczać larwy i motyle?

Skuteczne zwalczanie ćmy bukszpanowej to być albo nie być dla naszego ogrodu. Bukszpan rośnie powoli, a zniszczenia dokonane przez owady są nieodwracalne, dlatego należy nastawić się na zmasowane działanie, którego efektem ma być całkowita eliminacja szkodnika z ogrodu przed zakończeniem jednego sezonu. Dlatego właśnie konieczne jest jednoczesne działanie zarówno na larwy i gąsienice, przy użyciu skutecznych insektycydów oraz eliminowanie dorosłych owadów i zapobieganie ich rozmnażaniu, przez stosowanie pułapek feromonowych. Przeprowadzenie systematycznych oprysków i rozmieszczenie regularnie oczyszczanych i uzupełnianych pułapek pozwala wygrać walkę z ćmą bukszpanową. Wszelkie środki działają najskuteczniej na młode osobniki, dlatego jeśli nasz ogród jest zagrożony, warto zaopatrzyć się prewencyjnie w odpowiednie środki, aby móc niezwłocznie rozpocząć działanie w przypadku pojawienia się szkodników.