Gorczyca 

Gorczyca, wzmiankowana w Biblii, należy do roślin kapustowatych o szerokim zastosowaniu. Pozyskuje się z niej olej do celów technicznych, kosmetycznych lub spożywczych. Nasiona gorczycy są kuchenną przyprawą stosowaną w marynatach, służą do produkcji musztardy a w medycynie do leczenia zaparć, schorzeń reumatycznych, bólu stawów i zatok. Gorczycę wysiewa się na paszę samodzielnie lub w mieszankach pastewnych oraz na zielony nawóz.

Uprawa gorczycy na poplon

Gorczycę można uprawiać niemal na każdej glebie. Daje dobre plony na glebach piaszczysto - gliniastych, zasobnych w wapń, najlepiej o obojętnym odczynie. Szybko rośnie i tworzy rozbudowany system korzeniowy, poprawiający strukturę gleby. Bez względu na porę wysiewu ma szybki przyrost zielonej masy, która po przekopaniu wzbogaca glebę o materię organiczną równoważną obornikowi. Uprawa gorczycy na zielony nawóz na lepszych glebach nie wymaga nawożenia. Ze względu na krótki okres wegetacyjny gorczyca może być wysiewana jako poplon w sierpniu, a nawet we wrześniu. Gorczyca ma duże walory fitosanitarne, a niektóre jej odmiany przyczyniają się do zwalczania mątwika, częstego szkodnika z rodzaju nicieni. Dzięki temu warto ją wysiewać jako poplon do mulczowania przed uprawą roślin okopowych, a zwłaszcza przed siewem buraków cukrowych. Gorczycy nie można wysiewać przed uprawą rzepaku i wszędzie tam, gdzie w płodozmianie jest duży udział roślin z rodziny krzyżowych (rośliny kapustne) ze względu na ryzyko infekcji patogenami kiły kapuścianej i suchej zgnilizny kapustnych. Gorczyca uprawiana na nawóz powinna być przyorana najpóźniej w drugiej połowie października, kiedy jeszcze jest zielona, bez zdrewniałych łodyg, czyli przed pełnią kwitnienia i etapem tworzenia nasion. Nadaje się do tego gorczyca już po 40 dniach od siewu. Zbyt wczesne wysianie gorczycy spowoduje mniejszy plon zielonej masy, zbyt szybkie kwitnienie i drewnienie pędów. Orka na głębokość 20-25 cm sprawi, że zielona masa równomiernie ulegnie rozkładowi.

Kiedy siać gorczycę?

Gorczyca szybciej dojrzewa i wydaje nasiona, gdy dzień jest długi. Gorczycę uprawianą na nasiona wysiewa się wcześnie, w tym samym terminie, co owies jary. Spóźnienie siewu skraca okres rozwoju rośliny, która słabiej się rozkrzewia i szybciej drewnieje, co oznacza spadek plonowania. Przy uprawie na poplon sytuacja jest odwrotna, zbyt wczesny siew sprawia, że gorczyca szybciej wybija pędy kwiatowe, wydaje nasiona i drewnieje, kosztem zielonej masy. Siew gorczycy na poplon zaczyna się na przełomie lipca i sierpnia (za optymalny termin uważa się 10-12 sierpnia). Zalecana głębokość siewu to 2-3 cm, a obsada to 100-150 roślin/m² (norma wysiewu 8-12 kg/ha). Rozstaw rzędów zależy od sposobu uprawy i parametrów gleby.

Zalety uprawy gorczycy

O popularności upraw gorczycy decydują jej główne zalety:

• łatwość uprawy, proste i tanie zabiegi pielęgnacyjne;
• niska cena nasion i niskie normy wysiewu;
• szeroki zakres wykorzystania (uprawa na nasiona, na paszę, na nawóz lub do mulczowania);
• plonowanie na wszystkich występujących w Polsce typach gleb;
• szybkie i pewne wschody;
• niewielkie wymagania klimatyczne (dobrze znosi przymrozki, ale gorzej okresowy niedostatek wilgoci);
• krótki okres wegetacji (około 2 miesiące), umożliwiający wykorzystanie na poplon po większości upraw;
• przeciwdziałanie zachwaszczeniu gleb;
• szybki przyrost biomasy;
• ochrona gleb przed erozją wodną i wietrzną oraz przed utratą wilgoci;
• zatrzymywanie składników mineralnych (zwłaszcza azotu) w glebie;
• poprawa struktury gleby;
• możliwość wykorzystania w mieszankach pastewnych (np. z facelią, rzodkwią oleistą, słonecznikiem lub ze zbożami jarymi);
• zwalczanie mątwika przez niektóre odmiany gorczycy.